Çocuklarda büyüme hormonu (GH) testi, boy kısalığı veya gelişim geriliği şüphesi olan durumlarda başvurulan önemli bir tanı yöntemidir. Bu test, hipofiz bezinin ürettiği büyüme hormonunun yeterliliğini ölçerek altta yatan nedenleri ortaya çıkarmayı hedefler. İşte testin nasıl uygulandığına dair tüm detaylar:
Test Öncesi Hazırlık Süreci
Testten önce çocuğun en az 8-12 saat aç kalması gerekir. Bu sürede su tüketimi serbesttir, ancak şekerli içeceklerden kaçınılmalıdır. Doktor tarafından belirtilmişse, bazı ilaçların (kortikosteroidler gibi) test öncesi kesilmesi istenebilir. Ebeveynlerin çocuğa süreç hakkında basitçe bilgi vermesi kaygıyı azaltır.
Testin Uygulanma Aşamaları
- Kan Alımı: İlk olarak sabah aç karnına bazal GH seviyesini ölçmek için kan örneği alınır.
- Provokasyon Testi: Hipofizin GH salgılama kapasitesini ölçmek için çocuğa arginin veya klonidin gibi maddeler damar yoluyla verilir.
- Tekrarlı Kan Örnekleri: İlaç uygulamasından sonra 30, 60, 90 ve 120. dakikalarda tekrar kan alınarak hormon seviyeleri izlenir.
Test Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Çocuğun test süresince rahat bir pozisyonda oturması veya uzanması sağlanır.
- İlaç uygulaması sonrası baş dönmesi veya bulantı gibi yan etkiler görülebilir.
- Test toplamda 2-3 saat sürer ve bu sürede çocuğun sakin kalması için kitap veya oyuncak getirilebilir.
Sonuçlar Nasıl Değerlendirilir?
- Normal Değerler: Provokasyon sonrası GH seviyesinin 10 ng/mL üzerinde olması beklenir.
- Düşük Değerler: 5 ng/mL altındaki sonuçlar büyüme hormonu eksikliğini işaret eder.
- Ara Değerler (5-10 ng/mL): Ek testler (IGF-1 ölçümü) veya manyetik rezonans (MR) ile hipofiz görüntülemesi gerekebilir.
Testin Riskleri ve Yan Etkileri
- Damar yoluyla ilaç verilmesine bağlı geçici yan etkiler (baş ağrısı, terleme).
- Nadiren alerjik reaksiyonlar.
- Çocuklarda iğne korkusuna bağlı stres.
Büyüme Hormonu Eksikliği Tedavisi
Tanı konulursa, sentetik GH enjeksiyonları ile tedavi başlatılır. Enjeksiyonlar genellikle günlük olarak cilt altına uygulanır ve çocuğun büyüme hızını artırmayı hedefler. Tedavi süreci düzenli kontrollerle izlenir.
Sık Sorulan Sorular
- Test Acı Verir mi? Kan alımı hafif bir rahatsızlık hissi yaratabilir, ancak ağrı kesici gerektirmez.
- Sonuçlar Ne Zaman Çıkar? Laboratuvara göre değişmekle birlikte genelde 3-5 iş günü içinde sonuçlanır.
- Test Tekrarlanır mı? Şüpheli durumlarda farklı bir provokasyon ajanı ile test yenilenebilir.
