Acil servisler, ani gelişen ve hayati risk taşıyan sağlık sorunlarının hızlıca müdahale edildiği birimlerdir. Hormon testleri ise genellikle endokrinolojik bozuklukların teşhisi için kullanılan rutin laboratuvar incelemeleridir. Peki acil durumlarda hormon testi yapılır mı? İşte bu sorunun detaylı cevabı:
Hangi Durumlarda Acilde Hormon Testi İstenir?
Acil servislerde hormon testleri yalnızca hayati tehlike oluşturan endokrinolojik acillerde talep edilir. Örneğin:
- Tiroid Fırtınası (Tiroid Krizi): Aşırı tiroid hormonu salınımına bağlı ateş, çarpıntı ve bilinç değişiklikleri.
- Adrenal Yetmezlik (Addison Krizi): Böbrek üstü bezlerinin ani hormon üretememesi sonucu tansiyon düşüklüğü ve şok.
- Diyabetik Ketoasidoz: İnsülin eksikliğine bağlı kan şekeri yüksekliği ve metabolik asidoz.
- Hipoglisemi Koması: Şiddetli kan şekeri düşüklüğünde adrenal hormonların değerlendirilmesi.
Rutin Hormon Testleri Acilde Yapılmaz!
Adet düzensizliği, tiroit nodülü veya kronik yorgunluk gibi şikayetlerle acile başvuran hastalarda hormon testleri yapılmaz. Bu durumlarda hastalar endokrinoloji veya dahiliye polikliniğine yönlendirilir. Acil servislerde zaman, kritik hasta grupları için ayrıldığından rutin testlere öncelik verilmez.
Acilde Hangi Hormon Testleri Çalışılır?
- ACTH ve Kortizol: Adrenal yetmezlik şüphesinde.
- TSH, Serbest T3 ve T4: Tiroid krizi veya ağır hipotiroidide.
- İnsülin ve C-Peptid: Hipoglisemi nedeninin araştırılmasında.
- Growth Hormon (Büyüme Hormonu): Akromegali krizlerinde nadiren bakılır.
Test Sonuçları Ne Zaman Çıkar?
Acil laboratuvarlarda acil biyokimya panelleri 1-2 saat içinde sonuçlanır. Ancak bazı hormon testleri dış laboratuvarlara gönderilebilir. Bu durumda sonuçlar 24-48 saati bulabilir. Kritik durumlarda hasta stabil hale getirilip yatışı yapıldıktan sonra test sonuçları değerlendirilir.
Acilde Hormon Testi İçin Hazırlık Gerekir Mi?
Acil durumlarda hastanın aç veya tok olmasına bakılmaksızın kan örnekleri alınır. Ancak kortizol gibi bazı hormon testleri için sabah saatleri ideal kabul edilir.
Hormon Testi Ücretli Mi?
Acil serviste yapılan tüm testler SGK kapsamında ücretsizdir. Ancak acil olmayan hormon testleri için poliklinik yönlendirmesi gerekeceğinden, bu testler hastaneden hastaneye değişen ücretlendirmelere tabi olabilir.
Sonuçları Kim Değerlendirir?
Acil servis hekimi, hormon test sonuçlarını dahiliye veya endokrinoloji uzmanı ile konsülte ederek yorumlar. Gerekirse hasta ilgili klinikte yatırılarak takibe alınır.
