Hamilelik döneminde el uyuşması, özellikle son trimesterde sık karşılaşılan bir şikayettir. Genellikle karpal tünel sendromu ile ilişkilendirilen bu durum, ellerde karıncalanma, his kaybı veya ağrı şeklinde kendini gösterir. İşte hamilelikte el uyuşmasının görülme sıklığı, nedenleri ve yönetimine dair detaylı bilgiler:
Hamilelikte El Uyuşması Ne Sıklıkta Görülür?
Araştırmalar, gebeliklerin yaklaşık %20-35’inde el uyuşması şikayetinin ortaya çıktığını gösteriyor. Belirtiler genellikle gebeliğin 24. haftasından sonra başlar ve doğum sonrası birkaç hafta içinde kendiliğinden kaybolur. Ancak bazı vakalarda semptomlar doğumdan sonra da devam edebilir.
Nedenleri ve Risk Faktörleri
- Karpal Tünel Sendromu: Bilekte sinir sıkışması, gebelikte artan sıvı tutulumuna bağlı olarak gelişir.
- Hormonal Değişimler: Progesteron ve östrojen artışı, bağ dokularını gevşeterek sinir basısını kolaylaştırır.
- Kilo Artışı: Vücut ağırlığının artması, bilek ve eklemlere baskıyı artırır.
- Tekrarlayan Hareketler: Sürekli el kullanımı gerektiren işlerde çalışanlarda risk yükselir.
Belirtiler Nasıl İlerler?
- Erken Evre: Geceleri artan uyuşukluk ve parmaklarda elektriklenme hissi.
- Orta Evre: Gün içinde bilek ağrısı ve nesneleri tutmada zorluk.
- İleri Evre: Kas güçsüzlüğü ve kalıcı his kaybı (nadiren görülür).
Tanı Yöntemleri
- Fizik Muayene: Tinel testi (bileğe hafifçe vurma) ve Phalen testi (bileği bükerek bekletme) ile sinir hassasiyeti değerlendirilir.
- EMG (Elektromiyografi): Sinir iletim hızını ölçerek hasarın şiddetini belirler.
- Ultrason: Bilek yapılarında şişlik veya sıkışma olup olmadığı incelenir.
Tedavi ve Rahatlama Yöntemleri
- Atel Kullanımı: Bileği nötral pozisyonda tutan ateller, gece uyuşmalarını azaltır.
- Soğuk Uygulama: Şişliği azaltmak için günde 2-3 kez 10 dakika soğuk kompres yapılabilir.
- Egzersizler: Bilek germe ve parmak esnetme hareketleri sinir basısını hafifletir.
- Fizyoterapi: Manuel terapi ve TENS cihazı ile ağrı kontrolü sağlanabilir.
Doğum Sonrası İyileşme
Vakaların %80’inde doğumdan sonraki 6-12 hafta içinde semptomlar tamamen kaybolur. Emzirme döneminde bilek hareketlerini kısıtlayan pozisyonlardan kaçınmak iyileşmeyi hızlandırır. Ancak şiddetli vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Korunma Önerileri
- Elleri aşırı zorlayan aktivitelerden kaçınmak.
- Düzenli aralıklarla bilek ve parmak esnetme hareketleri yapmak.
- Tuz tüketimini azaltarak ödemi kontrol altına almak.
Hamilelikte el uyuşması çoğunlukla geçici olsa da şiddetli ağrı veya güç kaybı durumunda fizik tedavi uzmanı veya ortopedi doktoru ile görüşülmelidir.
