Genital akıntı, kadınlarda vajinal bölgeden gelen sıvı salgısını ifade eder. Fizyolojik (normal) ve patolojik (anormal) olmak üzere iki türde görülebilir. Fizyolojik akıntı; berrak, kokusuz ve kaşıntısızken, patolojik akıntı enfeksiyon veya hormonal dengesizliklerin işareti olabilir. İşte genital akıntıya dair kapsamlı bilgiler:
Normal ve Anormal Akıntı Farkları
Sağlıklı vajinal akıntı, laktobasil bakterilerinin doku koruyucu etkisiyle oluşur. Rengi şeffaf-beyaz arasıdır ve adet döngüsüne göre kıvamı değişir. Anormal akıntı ise sarı, yeşil veya gri renkte olabilir. Kötü koku (özellikle balık kokusu), yoğun peynirimsi yapı veya kanlı görünüm patoloji belirtisidir. Kaşıntı, yanma veya idrarda yanma eşlik edebilir.
En Yaygın Nedenler
- Bakteriyel Vajinozis: Vajinadaki yararlı bakteri dengesinin bozulması. Süt kıvamında gri-beyaz akıntı ve belirgin balık kokusu karakteristiktir.
- Vajinal Mantar: Candida albicans kaynaklıdır. Kaşınan, peynirimsi beyaz akıntı ve vulva şişliği görülür. Antibiyotik kullanımı veya diyabet tetikleyebilir.
- Trikomonas: Cinsel yolla bulaşan parazitik enfeksiyon. Köpüklü sarı-yeşil akıntı ve kötü koku yapar.
- Klamidya/Gonore: Cinsel yolla bulaşan bakteriyel enfeksiyonlar. Sarı iltihaplı akıntı, kasık ağrısı ve ateş eşlik edebilir.
- Hormonal Değişimler: Menopozda östrojen azalması vajinal kuruluğa ve sulu akıntıya yol açabilir.
Teşhis Yöntemleri
- Fizik Muayene: Vajinal duvar ve serviks değerlendirmesi.
- pH Testi: Vajinal pH >4.5 bakteriyel vajinozis lehinedir.
- Mikroskopik İnceleme: Akıntı örneğinde mantar hifleri veya "ipucu hücreleri" aranır.
- Kültür Testi: Özellikle dirençli vakalarda etkenin belirlenmesi.
- PCR: Klamidya/gonore için hızlı tanı.
Tedavi Yaklaşımları
- Bakteriyel Vajinozis: Metronidazol jel (5 gün) veya oral tek doz.
- Mantar Enfeksiyonu: Mikonazol/klotrimazol krem (7 gün) veya flukonazol tek doz tablet.
- Trikomonas: Oral metronidazol (eş tedavisi şart).
- Klamidya/Gonore: Sefiksim + Azitromisin kombinasyonu.
- Atrofik Vajinit: Östrojenli kremler.
Önleyici Tedbirler
- Hijyen: Parfümlü sabun/tampon kullanmamak, vajinanın içini yıkamamak.
- Giysi Seçimi: Naylon yerine pamuklu iç çamaşırı, dar kıyafetlerden kaçınmak.
- Cinsel Sağlık: Prezervatif kullanımı, partner tedavisi.
- Probiyotikler: Yoğurt veya probiyotik takviyelerle laktobasil desteği.
Ne Zaman Doktora Gidilmeli?
- Akıntı renginde/kokusunda ani değişim
- İlişki sırasında ağrı
- 48 saat içinde düzelmeyen kaşıntı
- Ateş veya kasık ağrısı eşlik etmesi
- Menopoz sonrası kanlı akıntı
Komplikasyon Riski
Tedavi edilmeyen enfeksiyonlar; PID (pelvik inflamatuar hastalık), infertilite veya dış gebelik riskini artırır. Gebelerde erken doğum veya düşük doğum ağırlığına yol açabilir.
Sık Sorulan Sorular
- "Beyaz akıntı her zaman mantar mıdır?" Hayır. Berrak-beyaz akıntı fizyolojik olabilir. Peynirimsi kıvam ve kaşıntı eklenirse mantar düşünülür.
- "Adet öncesi akıntı artar mı?" Evet. Progesteron artışı nedeniyle koyu kıvamlı akıntı normaldir.
- "Doğum kontrol hapları akıntıyı etkiler mi?" Hormonal ilaçlar vajinal pH’ı değiştirerek enfeksiyon eğilimini artırabilir.
