Vajinal enfeksiyonlar, kadınlarda en sık karşılaşılan jinekolojik sorunlardan biridir. Vajinanın doğal florasının bozulması veya patojen mikroorganizmaların çoğalmasıyla ortaya çıkan bu durum, yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir. İşte vajinal enfeksiyon türleri, belirtileri ve modern tedavi yaklaşımları:
En Yaygın Vajinal Enfeksiyon Türleri
- Bakteriyel Vajinozis: Vajinadaki yararlı laktobasillerin azalıp zararlı bakterilerin çoğalmasıyla oluşur. En belirgin semptomu balık kokusuna benzeyen gri-beyaz akıntıdır.
- Vajinal Mantar Enfeksiyonu (Kandidiyazis): Candida albicans mantarının aşırı çoğalması sonucu gelişir. Kaşıntı, peynirimsi beyaz akıntı ve vulvada şişlik tipiktir.
- Trichomonas Vajiniti: Cinsel yolla bulaşan bir parazitin neden olduğu enfeksiyondur. Köpüklü sarı-yeşil akıntı ve idrar yaparken yanma şikayetleri görülür.
Belirtiler Ne Zaman Alarm Verir?
- Yoğun kokulu (özellikle balık benzeri) veya renkli (sarı, yeşil, gri) akıntı
- Şiddetli vulvar kaşıntı veya yanma hissi
- İdrar yaparken ağrı veya sık idrara çıkma
- Cinsel ilişki sırasında rahatsızlık
- Vajinal bölgede kızarıklık veya şişlik
Teşhis Nasıl Konulur?
- Klinik Muayene: Jinekolojik muayenede vajinal duvarlar ve akıntı özellikleri değerlendirilir.
- pH Testi: Vajinal pH’ın 4.5 üzerinde olması bakteriyel vajinozis veya trichomonas şüphesini artırır.
- Mikroskopik İnceleme: Alınan akıntı örneğinde "ipucu hücreleri" (bakteriyel vajinozis) veya hareketli parazitler (trichomonas) aranır.
- Kültür Testleri: Tekrarlayan mantar enfeksiyonlarında mantar türünü belirlemek için kullanılır.
Tedavi Protokolleri
- Bakteriyel Vajinozis: Oral metronidazol (7 gün) veya vajinal klindamisin kremi.
- Mantar Enfeksiyonu: Vajinal flukonazol tablet (tek doz) veya mikonazol/klotrimazol kremler (3-7 gün).
- Trichomonas: Tek doz oral tinidazol veya 7 gün metronidazol (partner tedavisi şart).
Tedavide Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Antibiyotik kullanırken probiyotik destek almak nüks riskini azaltır.
- Tedavi süresince tampon yerine ped kullanılmalı ve cinsel ilişkiden kaçınılmalı.
- Şeker tüketimi mantar enfeksiyonlarını tetikleyebileceğinden sınırlandırılmalı.
Doğal Destek Yöntemleri
- Probiyotikler: Laktobasil içeren takviyeler florayı destekler.
- Hijyen Alışkanlıkları: Parfümlü sabunlardan kaçınmak, pamuklu iç çamaşırı tercih etmek.
- Sitz Banyoları: Ilık suya eklenen elma sirkesi kaşıntıyı hafifletebilir (doktora danışarak).
Korunma Stratejileri
- Cinsel ilişkide prezervatif kullanımı
- Islak mayoların hemen değiştirilmesi
- Vajinal duş ürünlerinden kaçınma
- Antibiyotik kullanırken probiyotik desteği
- Şekerli gıdaların kontrollü tüketimi
Hamilelikte Özel Durumlar
Gebelikte mantar enfeksiyonları sıklaşır. Tedavide:
- Oral flukonazol kontrendikedir (düşük riski).
- Vajinal klotrimazol kremler 2. trimester sonrası güvenlidir.
- Bakteriyel vajinozis erken doğum riski yaratabileceğinden mutlaka tedavi edilmeli.
Hangi Durumlarda Acil Doktora Gidilmeli?
- Ateş ve kasık ağrısı eşlik ediyorsa (pelvik inflamatuar hastalık şüphesi)
- Tedaviye rağmen şikayetler 72 saatte gerilemiyorsa
- Tekrarlayan enfeksiyonlarda (yılda 4’ten fazla)
Vajinal enfeksiyonların tanı ve tedavisi için kadın hastalıkları ve doğum uzmanı (jinekolog) başvurulması gereken bölümdür. Kronik vakalarda vajinal kültür ve direnç testleri tedavi başarısını artırır.
