Yumurtalık kisti patlaması (rüptür), kadınlarda ani başlayan şiddetli karın ağrısına neden olabilen acil bir durumdur. Bu makalede, kist rüptürünün belirtileri, risk faktörleri ve tedavi yöntemleri hakkında detaylı bilgiler bulabilirsiniz.
Yumurtalık Kisti Patlaması Nedir?
Yumurtalık kistleri, içi sıvı dolu keseciklerdir ve çoğu zaman zararsızdır. Ancak büyük kistler fiziksel aktivite, cinsel ilişki veya kendiliğinden patlayabilir. Patlama sonucu kist içeriği karın boşluğuna yayılır ve bu durum iltihaplanmaya yol açabilir.
Yumurtalık Kisti Patlaması Belirtileri
- Şiddetli Karın Ağrısı: Genellikle tek taraflı ve ani başlangıçlıdır.
- Bulantı ve Kusma: İç kanama veya peritonit nedeniyle ortaya çıkabilir.
- Baş Dönmesi veya Bayılma: Kan kaybına bağlı tansiyon düşüklüğü ile ilişkilidir.
- Vajinal Kanama: Hormonal kistlerde adet düzensizliği eşlik edebilir.
- Ateş: Enfeksiyon varlığında görülebilir.
Risk Faktörleri
- Büyük Kistler: 5 cm’den büyük kistlerde rüptür riski artar.
- Endometrioma: Çikolata kistleri daha hassas yapıdadır.
- Polikistik Over Sendromu: Çok sayıda küçük kist varlığı.
- Gebelik: Hormonal değişimler kistleri büyütebilir.
Teşhis Yöntemleri
- Ultrason: Patlamış kistin boyutu ve karın içi sıvı varlığı değerlendirilir.
- Kan Testleri: Hemoglobin düşüklüğü (kanama şüphesi) ve enfeksiyon belirteçleri kontrol edilir.
- Laparoskopi: Şüpheli durumlarda tanı ve tedavi amaçlı kullanılır.
Tedavi Yaklaşımları
- İstirahat ve Gözlem: Küçük çaplı rüptürlerde ağrı kesicilerle semptomlar takip edilir.
- Cerrahi Müdahale: Şiddetli kanama veya enfeksiyon varlığında laparoskopi veya açık ameliyat gerekebilir.
- Antibiyotik Tedavisi: Enfeksiyon riskine karşı profilaksi uygulanır.
Ne Zaman Acil Doktora Başvurulmalı?
- Ağrı 24 saatten uzun sürerse,
- Ateş 38°C’yi geçerse,
- Bilinç bulanıklığı veya şok belirtileri varsa.
Korunma Yöntemleri
- Düzenli jinekolojik kontrollerle kistlerin boyutu izlenmeli.
- Ağır fiziksel aktivitelerden kaçınılmalı.
- Doğum kontrol hapları (doktor önerisiyle) fonksiyonel kistleri önleyebilir.
Yumurtalık kisti patlaması, erken müdahale edildiğinde genellikle ciddi sorunlara yol açmaz. Ancak şiddetli ağrı durumunda vakit kaybetmeden sağlık kuruluşuna başvurmak hayati önem taşır.
