Yumurtalık kistleri, kadınlarda sık görülen ve çoğunlukla iyi huylu olan kistik oluşumlardır. Genellikle belirti vermeden ilerlese de bazı durumlarda ağrıya yol açabilir. Peki hangi tür kistler ağrı yapar, bu ağrı nasıl hissedilir ve ne zaman doktora başvurulmalıdır? İşte detaylar:

Yumurtalık Kisti Nedir?
Yumurtalık kistleri, içi sıvı dolu keseciklerdir. Çoğu fonksiyonel kist olarak adlandırılan ve adet döngüsüyle ilişkili olan geçici yapılardır. Ancak büyüklüğüne, tipine ve konumuna bağlı olarak şikayetlere neden olabilir.

Hangi Kistler Ağrı Yapar?

• Büyük Kistler: 5 cm’den büyük kistler, yumurtalık ve çevresindeki dokulara baskı yaparak kasık veya karın bölgesinde ağrıya yol açabilir.
• Patlayan Kistler (Rüptüre): Ani ve keskin bir ağrıyla karakterizedir. İç kanama riski taşıdığından acil müdahale gerektirebilir.
• Endometrioma (Çikolata Kisti): Endometriozis kaynaklı bu kistler, adet dönemlerinde şiddetli kramplara neden olur.
• Torsiyone Kistler: Kistin kendi etrafında dönmesiyle kan akımı kesilir. Şiddetli ağrı, bulantı ve kusma eşlik edebilir.

Ağrının Özellikleri Nasıldır?
Yumurtalık kisti kaynaklı ağrı genellikle tek taraflıdır ve kasık bölgesinde yoğunlaşır. Ağrı türü:

• Künt veya Basınç Hissi: Büyük kistlerde sürekli bir rahatsızlık hissi.
• Ani Bıçak Saplanması Gibi: Kist patlaması veya torsiyon durumunda.
• Adet Döneminde Artış: Endometriomalarda adet sancıları normalden şiddetlidir.

Ağrıya Eşlik Eden Diğer Belirtiler

• Adet düzensizliği veya anormal kanamalar
• İdrar yaparken yanma veya sık idrara çıkma
• Cinsel ilişki sırasında ağrı (disparoni)
• Karında şişkinlik ve hazımsızlık

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Aşağıdaki durumlarda vakit kaybetmeden jinekoloğa gitmek gerekir:

• Ağrı istirahatle geçmiyorsa ve günlük aktiviteleri engelliyorsa.
• Ateş, baş dönmesi veya bayılma hissi varsa.
• Karın bölgesinde sertlik ve şişlik hissediliyorsa.

Teşhis Yöntemleri

• Transvajinal Ultrason: Kistin boyutu, içeriği ve yapısını değerlendirmede altın standarttır.
• Kan Testleri: CA-125 gibi tümör belirteçleri, kistin iyi huylu/kötü huylu ayrımında yardımcı olur.
• MR veya BT: Komplike vakalarda detaylı görüntüleme için kullanılır.

Tedavi Seçenekleri

• İzlem: Fonksiyonel kistler genellikle 2-3 adet döngüsünde kendiliğinden kaybolur.
• Ağrı Kesiciler: NSAİİ ilaçlar (ibuprofen) ağrıyı hafifletmede etkilidir.
• Hormon Tedavisi: Doğum kontrol hapları, yeni kist oluşumunu engelleyebilir.
• Cerrahi: 8 cm’den büyük, şikayetlere yol açan veya kanser şüphesi olan kistler laparoskopi ile alınır.

Korunma ve Öneriler
Düzenli jinekolojik kontroller, kistlerin erken teşhisini sağlar. Ağrıyı tetikleyebilecek ağır egzersizlerden kaçınmak ve stres yönetimi önemlidir. Dengeli beslenme ve sigaradan uzak durmak genel üreme sağlığını korumaya yardımcı olur.