Vajinal enfeksiyonlar, kadınların yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyen yaygın sağlık sorunlarıdır. Hormonal değişimler, antibiyotik kullanımı veya hijyen alışkanlıkları gibi faktörler vajinal floradaki dengenin bozulmasına yol açarak enfeksiyonlara zemin hazırlar. İşte bu rahatsızlıklarla ilgili bilinmesi gerekenler:
Vajinal Enfeksiyon Türleri ve Nedenleri
En sık görülen üç enfeksiyon türü vardır. Bakteriyel vajinoz, laktobasil bakterilerin azalıp zararlı anaerobik bakterilerin çoğalmasıyla oluşur. Mantar enfeksiyonları (Candida albicans) ise nemli ortam, dar kıyafetler veya antibiyotik kullanımı sonrası gelişir. Trichomonas vaginalis parazitinin neden olduğu trikomoniyaz ise cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondur.
Belirtiler ve Tanı Yöntemleri
- Bakteriyel Vajinoz: Balık kokusuna benzer kötü koku, gri-beyaz akıntı, idrar yaparken yanma
- Mantar Enfeksiyonu: Peynirimsi beyaz akıntı, şiddetli kaşıntı, vulvada kızarıklık ve şişlik
- Trikomoniyaz: Sarı-yeşil köpüklü akıntı, cinsel ilişkide ağrı, kasık bölgesinde rahatsızlık hissi
Tanı için jinekolojik muayene sırasında alınan akıntı örneği mikroskopta incelenir veya kültür testi yapılır. PH düzeyi ölçümü de bakteriyel vajinozda tanıya yardımcı olur.
Tedavi Yaklaşımları
Tedavi enfeksiyon türüne göre değişir. Bakteriyel vajinozda metronidazol veya klindamisin içeren oral tabletler veya vajinal kremler kullanılır. Mantar enfeksiyonlarında flukonazol tek doz tablet veya vajinal fitiller tercih edilir. Trikomoniyazda tek doz oral metronidazol tedavisi ve partner tedavisi şarttır. Tedavi süresinde cinsel perhiz önemlidir.
Risk Faktörleri ve Korunma Stratejileri
Sık iç çamaşırı değiştirmemek, sentetik kumaşlı dar kıyafetler giymek ve hijyenik pedleri uzun süre kullanmak riski artırır. Korunmak için pamuklu iç çamaşırı tercih edilmeli, duş jeli gibi kimyasallar vajinal bölgeye temas ettirilmemeli ve adet döneminde pedler sık değiştirilmelidir. Cinsel ilişkide prezervatif kullanımı trikomoniyazdan korunmada kritik öneme sahiptir.
Tekrarlayan Enfeksiyonlarda Yapılması Gerekenler
Yılda dörtten fazla mantar enfeksiyonu geçirenlerde altta yatan diyabet, bağışıklık yetmezliği veya hormonal bozukluk araştırılmalıdır. Probiyotik takviyeler floranın düzelmesine yardımcı olabilir. Tekrarlayan bakteriyel vajinozda 3-6 aylık süpresif tedaviler önerilebilir.
Gebelikte Dikkat Edilmesi Gerekenler
Hamilelikte görülen bakteriyel vajinoz erken doğum riskini artırır. Mantar enfeksiyonları ise bebeğe zarar vermese de doğum sırasında bebeğin ağız mukozasında pamukçuk oluşumuna neden olabilir. Gebelikte tedavi için doktor onaylı topikal ilaçlar kullanılmalıdır.
Hangi Durumlarda Acil Doktora Başvurulmalı?
Ateşin 38°C üzerine çıkması, kasık ağrısının şiddetlenmesi, bulantı-kusma veya kanlı akıntı durumlarında pelvik inflamatuar hastalık (PID) riski nedeniyle acil müdahale gerekir. Tedaviye rağmen 72 saat içinde düzelmeyen şikayetlerde de yeniden değerlendirme önemlidir.
