Topuk ağrısı, yürüme ve ayakta durma gibi temel aktiviteleri etkileyen yaygın bir şikayettir. Genellikle mekanik nedenlerle ortaya çıkan bu ağrı, bazen altta yatan ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabilir. İşte topuk ağrısının başlıca nedenleri ve çözüm önerileri:
Topuk Ağrısının Yaygın Nedenleri
- Plantar Fasiit: Topuğun altında bulunan plantar fasya adlı bağ dokusunun iltihaplanmasıdır. Sabah ilk adımlarda keskin ağrıyla karakterizedir.
- Topuk Dikeni: Plantar fasiitin kronikleşmesi sonucu topuk kemiğinde kalsiyum birikimi oluşmasıdır.
- Aşil Tendiniti: Topuk kemiğini baldır kaslarına bağlayan tendonun zorlanması veya inflamasyonudur.
- Bursit: Topuk bölgesindeki sıvı dolu keseciklerin iltihaplanmasıdır.
- Stres Kırıkları: Tekrarlayan zorlanmalara bağlı kemikte mikro çatlaklar oluşmasıdır.
Risk Faktörleri
- Uzun süre ayakta kalmak veya sert zeminde yürümek
- Obezite ve aşırı kilo
- Uygun olmayan ayakkabı kullanımı (düz tabanlı veya topuklu ayakkabılar)
- Düz tabanlık gibi ayak deformiteleri
- Koşu, basketbol gibi yüksek etkili sporlar
Belirtiler ve Tanı
Topuk ağrısı genellikle şu şekilde kendini gösterir:
- Sabahları veya uzun süre oturduktan sonra artan keskin ağrı
- Topukta şişlik ve hassasiyet
- Merdiven çıkarken zorlanma
- Baldır kaslarında gerginlik
Tanı için fizik muayene ve hasta öyküsü genellikle yeterlidir. Şüpheli durumlarda röntgen, MR veya ultrason gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır.
Tedavi Seçenekleri
- Evde Uygulanabilecek Yöntemler:
- Buz tedavisi (günde 3-4 kez 15 dakika)
- Plantar fasya germe egzersizleri
- Topuk desteği olan ortopedik ayakkabılar
- Tıbbi Tedaviler:
- NSAİİ ilaçlar (ibuprofen gibi)
- Kortikosteroid enjeksiyonları (şiddetli inflamasyon durumunda)
- Gece atelleri (plantar fasiit için)
- Fizik Tedavi:
- Ultrason terapisi
- Şok dalga tedavisi (kronik topuk dikeninde)
- Cerrahi Müdahale:
- Topuk dikeni veya plantar fasya gevşetme ameliyatları (nadiren başvurulur)
Korunma Yöntemleri
- Ayak arkını destekleyen ayakkabılar tercih edin.
- Kilo kontrolüne dikkat edin.
- Spor öncesi ısınma ve germe hareketleri yapın.
- Uzun süre ayakta kalacaksanız destekleyici tabanlık kullanın.
Ne Zaman Doktora Gitmeli?
- Ağrı 2 haftadan uzun sürerse
- Şişlik ve kızarıklık eşlik ediyorsa
- Ayakta his kaybı veya uyuşma varsa
Topuk ağrısı ihmal edildiğinde kronikleşebilir. Erken dönemde alınacak önlemlerle tedavi süreci kısalır ve yaşam kalitesi korunur.
