Tokluk kan şekerinin açlık kan şekerinden düşük olması, nadir görülen ancak dikkat gerektiren bir durumdur. Normalde yemek sonrası kan şekeri yükselir ve zamanla dengelenir. Ancak bazı durumlarda bu dengenin bozulması, altta yatan sağlık sorunlarına işaret edebilir. İşte bu durumun nedenleri, riskleri ve yapılması gerekenler:
Tokluk Kan Şekeri Nedir?
Tokluk kan şekeri, yemek yedikten 2 saat sonra ölçülen kan glikoz değeridir. Sağlıklı bireylerde bu değer genellikle 140 mg/dL’nin altında olmalıdır. Açlık kan şekeri ise 8-12 saatlik açlık sonrası ölçülür ve 70-100 mg/dL arası normal kabul edilir.
Tokluk Şekerinin Açlık Şekerinden Düşük Olmasının Nedenleri
- Reaktif Hipoglisemi: Özellikle karbonhidrat ağırlıklı beslenme sonrası insülin aşırı salgılanır ve kan şekeri normalin altına düşer.
- İnsülin Direnci: Vücut insüline yanıt vermediğinde pankreas fazla insülin üreterek şekeri ani düşüşe uğratabilir.
- Diyabet Öncesi Evre (Prediyabet): Glikoz tolerans bozukluğu kan şekeri dengesizliklerine yol açabilir.
- Hormonal Bozukluklar: Addison hastalığı veya hipofiz yetmezliği gibi durumlar kan şekerini düşürebilir.
- Yanlış Ölçüm Tekniği: Kan şekeri ölçüm cihazının hatalı olması veya ölçüm zamanının yanlış seçilmesi.
Belirtileri Nasıl Anlaşılır?
- Ani terleme, titreme ve baş dönmesi
- Konsantrasyon güçlüğü ve bulanık görme
- Halsizlik veya açlık hissi
- Çarpıntı ve sinirlilik hali
Hangi Durumlarda Risk Artar?
- Diyabet Hastaları: İnsülin veya şeker düşürücü ilaç kullananlarda doz aşımı.
- Aşırı Egzersiz: Uzun süreli fiziksel aktivite sonrası glikoz depolarının tükenmesi.
- Alkol Tüketimi: Özellikle aç karnına alkol alımı kan şekerini düşürebilir.
Teşhis ve Tanı Yöntemleri
- OGTT (Oral Glikoz Tolerans Testi): Şeker yüklemesi sonrası kan şekeri ve insülin seviyeleri ölçülür.
- HbA1c Testi: Son 3 aylık ortalama kan şekeri değerini gösterir.
- Hormon Paneli: Kortizol ve büyüme hormonu seviyeleri kontrol edilir.
Yapılması Gerekenler
- Dengeli Beslenme: Kompleks karbonhidratlar, protein ve sağlıklı yağlar içeren öğünler tüketin.
- Ara Öğünler: Ana öğünler arasında küçük atıştırmalıklarla kan şekerini dengeleyin.
- Egzersiz Düzeni: Aşırı yoğun antrenmanlardan kaçının, hafif tempolu aktiviteleri tercih edin.
- İlaç Dozlarını Gözden Geçirin: Diyabet ilaçları veya insülin kullanıyorsanız doktorunuza danışın.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
- Tekrarlayan hipoglisemi atakları yaşıyorsanız.
- Bayılma veya bilinç kaybı gibi ciddi belirtiler varsa.
- Açıklanamayan kilo kaybı veya yorgunluk eşlik ediyorsa.