Seruloplazmin testi, bakır metabolizmasını değerlendirmek ve Wilson hastalığı gibi nadir görülen durumların teşhisinde kullanılan bir kan analizidir. Bu testin ne kadar güvenilir olduğu ve hangi koşullarda kesin sonuçlar sağladığı, hastaların sıkça merak ettiği konular arasındadır.
Seruloplazmin Testi Nedir?
Seruloplazmin, karaciğerde üretilen ve bakırın vücutta taşınmasından sorumlu bir proteindir. Test, kandaki seruloplazmin düzeyini ölçerek bakır metabolizması bozukluklarını tespit etmeye yardımcı olur. Özellikle Wilson hastalığı şüphesi olanlarda, bakır birikimine bağlı karaciğer veya nörolojik belirtileri olan bireylerde sıklıkla istenir.
Test Hangi Durumlarda İstenir?
- Wilson hastalığı teşhisi veya takibi,
- Açıklanamayan karaciğer enzim yüksekliği,
- Nörolojik semptomlar (titreme, yutma güçlüğü),
- Ailesinde Wilson hastalığı öyküsü bulunanlar.
Test Sonuçları Nasıl Yorumlanır?
Normal seruloplazmin değerleri laboratuvara göre değişmekle birlikte genellikle 20-60 mg/dL aralığında kabul edilir. Wilson hastalığında seruloplazmin seviyeleri genellikle düşük çıkar. Ancak tek başına düşük seruloplazmin tanı koydurmaz. İdrarda bakır atılımı, karaciğer biyopsisi ve genetik testlerle desteklenmesi gerekir.
Seruloplazmin Testi Ne Kadar Güvenilir?
Test, bakır metabolizması bozukluklarında önemli bir ipucu sağlasa da kesin tanı için yetersizdir. Yanlış negatif veya pozitif sonuçlar görülebilir. Örneğin:
- Enflamasyon veya enfeksiyon varlığında seruloplazmin düzeyleri yükselebilir.
- Karaciğer yetmezliği olan hastalarda üretim azalacağı için değerler düşük çıkabilir.
Bu nedenle sonuçlar mutlaka klinik bulgular ve diğer testlerle birlikte değerlendirilmelidir.
Wilson Hastalığı Tanısında Altın Standart Nedir?
Wilson hastalığının kesin tanısı için:
- İdrarda 24 Saatlik Bakır Atılımı: 100 mcg/gün üzeri anlamlı kabul edilir.
- Karaciğer Bakır Düzeyi: Biyopsi ile alınan dokuda >250 mcg/g bakır birikimi.
- Genetik Analiz: ATP7B gen mutasyonlarının tespiti.
Testin Sınırlamaları Nelerdir?
- Gebelik, doğum kontrol hapı kullanımı veya östrojen tedavisi seruloplazmini yükseltebilir.
- Nadir genetik bozukluklar (aseruloplazminemi) total seruloplazmin eksikliğine yol açabilir.
- Test, akut faz reaktanı olduğu için enfeksiyon varlığında yanıltıcı olabilir.
Sonuç Olarak
Seruloplazmin testi, bakır metabolizması bozukluklarında yol gösterici olsa da tek başına kesin tanı koydurmaz. Wilson hastalığı şüphesinde idrar bakırı, genetik testler ve klinik değerlendirmelerle birlikte kullanılmalıdır. Test sonuçlarınızı mutlaka uzman bir hekimle görüşerek yorumlayın.
