Sedimantasyon hızı (ESH), kandaki iltihap veya enfeksiyon varlığını gösteren önemli bir laboratuvar bulgusudur. Bu değerin yüksek çıkması, vücutta akut veya kronik bir sorun olduğuna işaret edebilir. Peki sedimantasyon yüksekliği şikayeti olanlar hangi doktora başvurmalı? İşte bu sorunun cevabı ve merak edilen detaylar:
Sedimantasyon Yüksekliği Nedir?
Sedimantasyon testi, kırmızı kan hücrelerinin bir tüp içinde ne kadar hızla çöktüğünü ölçer. İltihaplı hastalıklarda, enfeksiyonlarda veya doku hasarı durumlarında bu hız artar. ESH yüksekliği tek başına tanı koydurmaz ancak altta yatan nedeni araştırmak için yol göstericidir.
Yüksek ESH’ye Neden Olan Durumlar
- Romatizmal hastalıklar (romatoid artrit, lupus)
- Bakteriyel veya viral enfeksiyonlar
- Kanser türleri (lenfoma, multipl miyelom)
- Otoimmün hastalıklar
- Kronik böbrek veya karaciğer hastalıkları
Hangi Belirtiler Eşlik Edebilir?
ESH yüksekliği genellikle tek başına belirti vermez. Ancak altta yatan hastalığa bağlı olarak:
- Ateş ve gece terlemeleri
- Eklem ağrıları veya şişlik
- Nedensiz kilo kaybı
- Halsizlik ve yorgunluk görülebilir.
Sedimantasyon Yüksekliğinde Hangi Doktora Gidilir?
İlk adım olarak dahiliye (iç hastalıkları) uzmanına başvurulmalıdır. Dahiliye doktoru, detaylı öykü alarak fizik muayene yapar ve ek testler (CRP, tam kan sayımı, romatolojik paneller) ister. Altta yatan nedene göre sizi ilgili bölüme yönlendirecektir:
- Romatoloji: Romatizmal hastalıklar şüphesinde.
- Enfeksiyon Hastalıkları: Tekrarlayan veya kronik enfeksiyon durumunda.
- Hematoloji: Kan hastalıkları veya kanser şüphesinde.
- Nefroloji: Böbrek kaynaklı iltihaplar için.
Teşhis Sürecinde Neler Yapılır?
- Detaylı Öykü: Şikayetlerin süresi, eşlik eden hastalıklar ve aile öyküsü sorgulanır.
- Fizik Muayene: Lenf bezleri, eklemler ve karın muayenesi yapılır.
- Görüntüleme: Akciğer grafisi, ultrason veya BT ile enfeksiyon odağı aranır.
- Biyopsi: Şüpheli kitle varlığında doku örneği alınır.
Tedavi Nasıl Planlanır?
Tedavi, ESH yüksekliğine neden olan hastalığa göre değişir:
- Enfeksiyonlarda antibiyotik veya antiviral ilaçlar.
- Romatizmal hastalıklarda kortikosteroidler ve immünsupresif tedaviler.
- Kanser tedavisinde kemoterapi veya radyoterapi uygulanır.
ESH Yüksekliği Olanlar Nelere Dikkat Etmeli?
- Düzenli doktor kontrollerini aksatmayın.
- Enfeksiyonlardan korunmak için hijyen kurallarına uyun.
- Sigara ve alkol tüketimini sınırlandırın.