Rahimde varis, pelvik bölgedeki toplardamarların genişlemesi ve kıvrımlı hale gelmesiyle ortaya çıkan yaygın bir durumdur. Özellikle doğurganlık çağındaki kadınlarda görülen bu sorun, pelvik konjesyon sendromuyla ilişkilendirilir. Hormonal değişimler, gebelik ve genetik yatkınlık başlıca tetikleyiciler arasındadır.
Belirtiler ve Tanı Yöntemleri
- Kronik pelvik ağrı (özellikle adet dönemlerinde şiddetlenen)
- Cinsel ilişki sonrası rahatsızlık hissi
- Alt karında dolgunluk ve basınç
- İdrar yaparken yanma veya sık idrara çıkma
- Bacaklarda varislerle birlikte görülen şişlik
Tanı için transvajinal Doppler ultrason ilk basamak yöntemdir. Damarlardaki genişleme ve kan akımı bu yolla değerlendirilir. Şüpheli vakalarda MR anjiyografi veya pelvik venografi ile damar yapısı detaylı incelenir.
Risk Faktörleri
- Çok sayıda gebelik geçirmiş olmak
- Uzun süre ayakta çalışma gerektiren meslekler
- Obezite ve hareketsiz yaşam tarzı
- Östrojen içeren doğum kontrol yöntemleri
- Ailede varis öyküsü
Tedavi Seçenekleri
-
Konservatif Yaklaşımlar:
- Düzenli egzersiz (yüzme, yoga)
- Kompresyon çamaşırları
- Anti-inflamatuar ilaçlar
-
Girişimsel Yöntemler:
- Embolizasyon: Kateterle sklerozan madde enjeksiyonu
- Lazer Ablasyon: Genişlemiş damarların lazerle kapatılması
- Cerrahi: İleri vakalarda damar ligasyonu
-
Hormonal Düzenleme:
- Östrojen içermeyen doğum kontrol seçenekleri
- Menopoz döneminde hormon replasman tedavisi düzenlemesi
Önleme Stratejileri
- Uzun süre ayakta kalmaktan kaçınmak
- Bacakları yüksekte tutarak dinlenme
- Kabızlığı önlemek için lifli beslenme
- Düzenli pelvik taban egzersizleri
- Aşırı kilo alımından kaçınmak
Gebelik ve Rahim Varisleri
Gebelikte rahim büyümesi pelvik damarlara baskı yaparak varis oluşumunu tetikler. Doğum sonrası genellikle küçülür ancak kalıcı vakalarda embolizasyon güvenle uygulanabilir. Emzirme döneminde tedavi seçenekleri bireyselleştirilmelidir.
Yaşam Kalitesini Artırma Önerileri
- Isı uygulaması (sıcak su torbası) ağrıyı azaltır
- Masaj terapisi pelvik dolaşımı destekler
- Yoga ve pilates postür düzelterek damar basısını hafifletir
- Dar kıyafetlerden kaçınmak
Ne Zaman Ameliyat Gerekir?
- İlaç tedavisine yanıt alınamayan şiddetli ağrı
- Kanama veya tromboz riski taşıyan varisler
- İdrar tutamama gibi fonksiyon kayıpları
- Yaşam kalitesini ciddi düzeyde bozan vakalar
Tedavi sonrası nüks oranı %15-20’dir. Düzenli takip ve koruyucu önlemlerle bu risk minimize edilebilir. Tanı konulduğunda kadın hastalıkları ve damar cerrahisi uzmanları multidisipliner yaklaşımla süreci yönetir.
