Genital varis, özellikle kadınlarda vulva ve vajinal bölgedeki toplardamarların genişlemesiyle oluşan rahatsız edici bir durumdur. Hamilelik döneminde daha sık görülmekle birlikte, hormonal değişimler ve genetik yatkınlık da önemli risk faktörleridir.
Genital Varis Nedir?
Pelvik bölgedeki toplardamarların işlev bozukluğu sonucu şişmesi ve kıvrımlı bir görünüm almasıdır. Hamilelerde %10-20 oranında görülür, doğum sonrası genellikle gerilese de kronikleşebilir.
Belirtileri Nelerdir?
- Vulva veya kasıkta mor-mavi renkli şiş damarlar
- Sürekli ağrı veya basınç hissi (özellikle uzun süre ayakta kalınca)
- Cinsel ilişki sırasında rahatsızlık
- Adet döneminde şikayetlerin artması
- Bacaklarda ağırlık hissi ve şişlik
Nedenleri ve Risk Faktörleri
- Hamilelik: Rahim büyümesinin damarlara baskısı ve artan kan hacmi
- Hormonal Değişimler: Progesteron artışının damar duvarını gevşetmesi
- Genetik: Ailede varis öyküsü
- Obezite: Karın içi basıncın artması
- Hareketsizlik: Uzun süreli ayakta durma veya oturma
Teşhis Yöntemleri
- Fizik Muayene: Damarların görsel ve elle muayenesi
- Doppler Ultrason: Kan akımı ve pıhtılaşma kontrolü
- MR Venografi: Şiddetli vakalarda damar haritalaması
Tedavi Seçenekleri
Konservatif Yöntemler:
- Kompresyon çamaşırları (hamileler için özel tasarımlı)
- Düzenli yürüyüş ve pelvis taban egzersizleri
- Uzun süre ayakta kalmaktan kaçınma
Tıbbi Tedaviler:
- Skleroterapi: Genişleyen damarlara enjeksiyonla köpük tedavisi
- Lazer Ablasyon: Damar içi lazer uygulaması (EVLA)
- Cerrahi: Şiddetli vakalarda damar ligasyonu
Hamilelikte Yönetim
- Doğum sonrası 6 ay beklenerek kendiliğinden iyileşme gözlemlenir
- Emzirme döneminde güvenli tedavi: Skleroterapi
- Epidural anestezi öncesi mutlaka değerlendirme
Korunma ve Öneriler
- Egzersiz: Yüzme ve pilates pelvik dolaşımı düzenler
- Beslenme: C vitamini ve flavonoid içeren gıdalar (narenciye, kiraz)
- Pozisyon: Uzanırken bacakları yükseltmek
- Kıyafet: Dar pantolon ve iç çamaşırından kaçınma
Ne Zaman Doktora Başvurmalı?
- Ani şişlik ve kızarıklık (tromboz şüphesi)
- Kanama riski olan damar yırtılmaları
- Yaşam kalitesini bozan kronik ağrı
Hangi Bölüme Gidilir?
Damar cerrahisi (vasküler cerrahi) uzmanları veya kadın hastalıkları ve doğum doktorları teşhis ve tedaviyi yürütür.
