Rahim düşmesi (pelvik organ prolapsusu), rahim ve pelvik taban dokularının zayıflaması sonucu vajinal kanala doğru sarkmasıdır. Özellikle doğum yapmış, menopozdaki veya kronik öksürüğü olan kadınlarda sık görülür.
Rahim Düşmesinin Nedenleri
Pelvik taban kaslarının zayıflaması temel sebeptir. Bunu tetikleyen faktörler:
- Zorlu Doğumlar: Özellikle iri bebek doğuranlarda veya vakum-forseps uygulanan vakalarda
- Kronik Basınç Artışı: Uzun süreli kabızlık, ağır kaldırma, kronik öksürük (KOAH)
- Hormonal Değişimler: Menopozda östrojen azalmasına bağlı doku elastikiyeti kaybı
- Obezite: Karın içi basıncı artıran aşırı kilo
- Genetik Yatkınlık: Bağ dokusu zayıflığına yol açan genetik faktörler
Belirtiler ve Evreler
Hafif vakalarda belirti görülmeyebilir. İlerledikçe:
- Vajinada dolgunluk hissi veya "top çıkıyormuş" hissi
- İdrar kaçırma veya tam boşaltamama
- Kabızlık ve dışkılama güçlüğü
- Cinsel ilişkide ağrı
- Bel ve kasık ağrısı
- Evreleme:
- Evre 1: Rahim vajina girişine yakın ama dışarı çıkmamış
- Evre 2: Rahim vajina girişine ulaşmış
- Evre 3: Rahim vajinadan dışarı taşmış
- Evre 4: Tam sarkma (tüm rahim dışarıda)
Teşhis Yöntemleri
- Pelvik Muayene: Valsalva manevrası (ıkınma) ile sarkmanın derecesi değerlendirilir.
- Ürodinami Testi: İdrar kaçırma şiddetini ölçer.
- Ultrason: Mesane ve rahim pozisyonu incelenir.
- MR: Şiddetli vakalarda kas ve bağ dokusu detayı için kullanılır.
Tedavi Seçenekleri
1. Konservatif Tedaviler
- Pelvik Taban Egzersizleri (Kegel): Düzenli yapıldığında %40 iyileşme sağlar.
- Pesser (Vajinal Halka): Rahim desteği için silikon halka. 6 ayda bir değiştirilir.
- Östrojen Kremleri: Vajinal dokuları güçlendirir.
2. Cerrahi Tedaviler
- Sakrospinous Fiksasyon: Rahim pelvik kemiğe sabitlenir.
- Histerektomi: İleri vakalarda rahim alınır.
- Meş Ağ Uygulaması: Sentetik destek ağı ile sarkma önlenir.
Önleme Stratejileri
- Kegel Egzersizleri: Günde 3 set 10 tekrar (idrar tutma hareketi).
- Kilo Kontrolü: VKİ’nin 25 altında tutulması.
- Kabızlık Önleme: Lifli beslenme ve günde 2 litre su.
- Ağır Kaldırmama: 10 kg üzeri yüklerden kaçınma.
- Sigara Bırakma: Kronik öksürük riskini azaltır.
Komplikasyonlar ve Acil Durumlar
- Ülserasyon: Sarkmış dokularda yara oluşumu
- İdrar Yolu Enfeksiyonu: Sık tekrarlayan enfeksiyonlar
- Acil: Rahim dokusunda morarma/kanama durumunda acil cerrahi
Hangi Doktora Gidilmeli?
Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı (jinekolog) ilk başvurulacak hekimdir. İleri tetkik için ürojinekoloji bölümü önerilir.
