Rahim ağzı iltihabı (servisit), rahmin vajinaya açılan bölümünün enfeksiyon veya irritasyon nedeniyle inflamasyonudur. Genellikle cinsel yolla bulaşan patojenler kaynaklı oluşur ve tedavi edilmezse pelvik inflamatuar hastalık (PID) gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Servisitin Nedenleri ve Risk Faktörleri
Servisitin en yaygın nedeni cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardır. Chlamydia trachomatis ve Neisseria gonorrhoeae başlıca patojenlerdir. HPV (Human Papilloma Virüs) enfeksiyonları da kronik inflamasyona neden olabilir. Diğer risk faktörleri arasında çok eşlilik, prezervatifsiz cinsel ilişki, vajinal duş uygulamaları ve alerjik reaksiyonlar (lateks, spermisit) yer alır.
Belirtileri Nasıl Tanımlanır?
Hastalık bazen asemptomatik seyredebilir. Belirti gösteren vakalarda:
- Anormal vajinal akıntı (sarı, yeşil renkli, kötü kokulu)
- Cinsel ilişki sonrası kanama veya lekelenme
- İdrar yaparken yanma veya sık idrara çıkma
- Kasık ağrısı veya pelvik basınç hissi
- Adet dışı ara kanamalar görülebilir.
Teşhis Yöntemleri
- Spekulum Muayenesi: Rahim ağzında kızarıklık, ödem veya mukopürülan akıntı gözlemlenir.
- Pap Smear Testi: Anormal hücreleri ve enfeksiyon belirtilerini tarar.
- PCR Testleri: Klamidya, gonore ve HPV DNA’sını tespit eder.
- Biyopsi: Kronik servisitte kanser öncesi lezyonları ekarte etmek için yapılır.
Tedavi Protokolleri
Tedavi altta yatan nedene göre planlanır:
- Bakteriyel Enfeksiyonlar: Klamidya/gonore için tek doz azitromisin + sefriakson kombinasyonu.
- Viral Enfeksiyonlar: HPV kaynaklı servisitte lezyonların kriyoterapi veya LEEP ile alınması.
- Non-enfeksiyöz Nedenler: Alerjik reaksiyonlarda tetikleyicinin (spermisit, lateks) kesilmesi.
- Kronik Vakalar: Gümüş nitrat koterizasyonu veya lazer tedavisi uygulanabilir.
Komplikasyonlar ve Önemi
Tedavi edilmeyen servisit:
- Pelvik İnflamatuar Hastalık (PID) riskini 8 kat artırır.
- Dış gebelik ve infertiliteye yol açabilir.
- Servikal stenoz (rahim ağzında darlık) gelişebilir.
- HPV ile ilişkili kronik inflamasyon serviks kanseri riskini yükseltir.
Korunma Stratejileri
- Güvenli Cinsel İlişki: Prezervatif kullanımı enfeksiyon riskini %70 azaltır.
- Düzenli Tarama: 21-65 yaş arası kadınlarda yıllık Pap smear testi.
- HPV Aşısı: 9-26 yaş aralığında 3 doz şeklinde uygulanır.
- Vajinal Floranın Korunması: Parfümlü hijyen ürünleri ve vajinal duştan kaçınılmalı.
Hamilelikte Servisit
Gebelikte tedavi edilmeyen servisit:
- Erken doğum, düşük doğum ağırlığı
- Doğum sırasında bebeğe enfeksiyon bulaşması (konjonktivit, pnömoni) riski taşır. Gebelikte antibiyotik seçiminde fetüs güvenliği için eritromisin tercih edilir.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
- İlişki sonrası tekrarlayan kanama
- 2 haftayı aşan kötü kokulu akıntı
- Ateş eşlik eden şiddetli pelvik ağrı
- İdrar yaparken şiddetli yanma durumlarında acilen jinekoloğa danışılmalıdır.
