Rahim ağzı enfeksiyonu (servisit), rahmin vajinaya açılan bölümünün iltihaplanmasıdır. Genellikle cinsel yolla bulaşan patojenler veya bakteriyel dengesizlikler kaynaklanır. Erken teşhis edilmediğinde pelvik inflamatuar hastalık (PID), kısırlık veya düşük riskine yol açabilir.
Yaygın Nedenler ve Risk Faktörleri
- Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar: HPV, klamidya ve gonore vakaların %80’inden sorumludur.
- Bakteriyel Vajinozis: Vajinal floradaki dengesizlik servikal dokuyu zayıflatır.
- Kimyasal Tahriş: Spermisitler veya vajinal duş ürünleri mukozayı hassaslaştırır.
- Fiziksel Travma: Doğum, kürtaj veya rahim içi araç (RİA) yerleştirilmesi sonrası gelişebilir.
Belirtiler Ne Zaman Ortaya Çıkar?
- Anormal Akıntı: Sarı-yeşil renkli, kötü kokulu veya yoğun kıvamlı akıntı.
- Kanamalar: Cinsel ilişki sonrası lekelenme veya adet dışı kanama.
- Ağrı: Kasık bölgesinde baskı hissi, ilişki sırasında yanma.
- İdrar Şikayetleri: Sık idrara çıkma veya idrar yaparken ağrı.
Not: %30 vakada hiçbir belirti görülmez.
Teşhis Yöntemleri
- Spekulum Muayenesi: Rahim ağzında kızarıklık, ödem veya iltihaplı akıntı tespiti.
- Pap Smear Testi: Anormal hücrelerin ve HPV DNA’sının araştırılması.
- PCR Testleri: Klamidya/gonore gibi spesifik patojenlerin tanımlanması.
- Kolposkopi: Şüpheli lezyonların büyütülerek incelenmesi.
Tedavi Protokolleri
- Antibiyotikler: Azitromisin (klamidya) veya seftriakson (gonore) ile 7-14 günlük kürler.
- Antiviral İlaçlar: HPV kaynaklı servisitte imiquimod krem veya lezyonların koterizasyonu.
- Lokal Tedaviler: Kronik vakalarda gümüş nitrat uygulaması.
- Cerrahi: Kriyoterapi veya LEEP (elektrokoter) ile hasarlı dokunun alınması.
Komplikasyonlar ve Uzun Vadeli Riskler
- PID: Enfeksiyonun rahme/tüplere yayılması.
- Kısırlık: Tüplerde tıkanıklık veya yapışıklık oluşumu.
- Düşük/Erken Doğum: Servikal yetmezlik gelişimi.
- Kanser Riski: HPV’nin yüksek riskli tipleri (16/18) servikal displaziye yol açar.
Korunma Stratejileri
- HPV Aşısı: 9-45 yaş arası kadınlara önerilir (Gardasil 9).
- Güvenli Cinsel İlişki: Prezervatif kullanımı ve partner sayısının sınırlanması.
- Düzenli Tarama: Yıllık pap smear ve HPV testleri.
- Vajinal Flora Dengesi: Probiyotik kullanımı ve pH nötr temizleyiciler.
Hangi Durumlarda Acil Doktora Başvurulmalı?
- Ateşle birlikte şiddetli kasık ağrısı
- Foul-smelling akıntı + kanama kombinasyonu
- İdrarda kan veya yüksek sistit şüphesi
Tedavi sonrası 3. ayda kontrol testleri yapılmalıdır. Kronik servisitte altta yatan immün yetmezlik veya diyabet araştırılmalıdır.
