Plasenta retansiyonu, doğum sonrası plasentanın 30 dakika içinde tamamen atılamaması durumudur. Tüm doğumların %1-3’ünde görülen bu acil durum, kontrol edilmezse ciddi kanamalara ve enfeksiyonlara yol açabilir.
Plasenta Retansiyonu Nedir?
Plasentanın rahim duvarına anormal yapışması veya rahim ağzının kapanması nedeniyle tamamen çıkamamasıdır. Üç tipi bulunur: plasenta adherens (yapışık plasenta), plasenta akreata (kas tabakasına yapışma) ve en tehlikelisi plasenta perkreata (rahim duvarını delme).
Nedenleri ve Risk Faktörleri
- Rahim Anomalileri: Bikorn rahim, myom veya geçirilmiş cerrahiler
- Önceki Doğum Komplikasyonları: Sezaryen, manuel plasenta çıkarma öyküsü
- Plasenta Yapışma Bozuklukları: Plasenta previa veya akreata öyküsü
- Doğum Süreci Sorunları: Erken membran rüptürü, uzamış doğum eylemi
Belirtiler ve Acil Uyarı İşaretleri
- Doğum sonrası 30 dakikada plasentanın kısmen/tamamen çıkmaması
- Şiddetli ve kontrol edilemeyen vajinal kanama (dakikada 500 ml’yi aşan)
- Karında sertleşme ve şiddetli kramp benzeri ağrılar
- Hipotansiyon, solukluk ve taşikardi gibi şok bulguları
Teşhis Yöntemleri
- Fizik Muayene: Uterus masajı sonrası plasenta çıkışının gözlenmesi
- Ultrason: Transvajinal USG ile rahim içi kalıntıların tespiti
- Kan Testleri: Hemoglobin düşüklüğü, koagülasyon paneli bozuklukları
- Patolojik İnceleme: Çıkarılan plasentanın bütünlük kontrolü
Tedavi Protokolleri
- İlaç Tedavisi: Oksitosin veya misoprostol ile uterin kontraksiyon artırımı
- Cerrahi Müdahale: Acil küretaj veya histeroskopik rezeksiyon
- Enfeksiyon Kontrolü: Profilaktik antibiyotik (sefalosporin grubu)
- Kanama Yönetimi: Eritrosit süspansiyonu, traneksamik asit uygulaması
Komplikasyonlar ve Riskler
- Akut kan kaybına bağlı şok ve organ yetmezliği
- Endometrit, pelvik enfeksiyon veya sepsis
- Histerektomi gerektiren yaygın yapışıklıklar
- Sheehan sendromu (hipofiz yetmezliği)
Önleme Stratejileri
- Riskli gebelerde doğum öncesi renkli Doppler USG ile plasenta implantasyonunun değerlendirilmesi
- Aktif doğum yönetimi sırasında kontrollü kord traksiyonu uygulanması
- Uzamış doğumlarda profilaktik oksitosin infüzyonu
- Önceki sezaryen öyküsü olanlarda plasenta akreata taraması
Yenidoğan ve Emzirme Üzerine Etkileri
Annenin yaşadığı komplikasyonlar, süt oluşumunu geciktirebilir. Yenidoğanın beslenmesi için:
- Geçici formül mama veya donör sütü desteği
- Sık emzirme ile prolaktin stimülasyonu
- Annenin hemodinamik stabilizasyonundan sonra ten tene temas
Psikolojik Destek ve İzlem
Komplike doğum yaşayan annelerde:
- Postpartum depresyon riski için 6 haftalık psikiyatrik değerlendirme
- Sonraki gebeliklerde erken dönemde risk danışmanlığı
- Doğum sonrası 48 saat ve 1. haftada hemoglobin takibi
