Makat çatlağı (anal fissür), anüs bölgesinde oluşan küçük bir yırtık veya çatlaktır. Genellikle sert dışkılama, kronik kabızlık veya uzun süreli ishal nedeniyle ortaya çıkar. Keskin ağrı, kanama ve kaşıntı gibi belirtilerle kendini gösteren bu durum, doğru tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleriyle kontrol altına alınabilir. İşte makat çatlağı iyileşme sürecinde dikkat edilmesi gerekenler:
Makat Çatlağı Belirtileri ve Teşhis
- Ağrı: Özellikle dışkılama sırasında şiddetli, keskin bir ağrı.
- Kanama: Tuvalet kağıdında veya dışkı üzerinde parlak kırmızı lekeler.
- Kaşıntı: Anüs çevresinde tahriş ve rahatsız edici bir kaşıntı hissi.
- Görsel İnceleme: Doktor muayenesinde çatlak genellikle gözle görülebilir.
Evde Uygulanabilecek Tedavi Yöntemleri
-
Sıcak Su Banyosu (Hidroterapi):
Günde 2-3 kez 15-20 dakika sıcak suya oturmak, kas spazmlarını azaltır ve kan dolaşımını artırır. Suya bir avuç epsom tuzu eklemek tahrişi hafifletebilir. -
Lifli Beslenme:
Kabızlığı önlemek için günde 25-30 gram lif tüketin. Tam tahıllı ekmek, brokoli, elma ve kuru kayısı gibi besinler bağırsak hareketlerini düzenler. -
Su Tüketimi:
Günde en az 8-10 bardak su içerek dışkının yumuşamasını sağlayın. -
Topikal Kremler:
Doktor önerisiyle nitrogliserin veya lidokain içeren kremler ağrı ve iltihabı azaltabilir.
Tıbbi Tedavi Seçenekleri
- Botulinum Toksini Enjeksiyonu: Kronik çatlaklarda anal sfinkter kasını gevşetmek için uygulanır.
- Cerrahi Müdahale (Lateral Sfinkterotomi): İnatçı vakalarda kasın kısmen kesilmesiyle kalıcı çözüm sağlanır.
- Kalsiyum Kanal Blokerleri: Diltiazem gibi merhemler kas gevşetici etki gösterir.
Beslenme ve Yaşam Tarzı Önerileri
- Baharatlı Gıdalardan Kaçının: Acı biber ve turşu gibi besinler tahrişi artırabilir.
- Tuvalet Alışkanlığı: Dışkılama dürtüsünü ertelemeyin ve ıkınmaktan kaçının.
- Hijyen: Taharetlenme sonrası yumuşak tuvalet kağıdı veya ıslak mendil kullanın.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
- Ağrı 2 haftadan uzun sürerse,
- Kanama miktarı artarsa,
- Ateş veya iltihaplı akıntı eşlik ediyorsa.
Makat çatlağı tedavisinde erken müdahale, kronikleşme riskini azaltır. Yukarıdaki önerileri düzenli uygulayarak iyileşme sürecini hızlandırabilirsiniz.
