Kene ısırması, özellikle açık alanlarda zaman geçirenler için önemli bir sağlık riskidir. Keneler, Lyme hastalığı ve Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) gibi ciddi hastalıkları bulaştırabilir. Peki, kene ısırması sonrası yapılan kan tahlilleri bu durumu nasıl ortaya çıkarır? İşte merak edilen tüm detaylar:
Kene Isırması Doğrudan Kan Tahlilinde Görülür mü?
Kene ısırmasının kendisi rutin kan tahlillerinde (tam kan sayımı, biyokimya) doğrudan tespit edilemez. Ancak kenenin bulaştırdığı patojenler (bakteri, virüs) kan testleriyle belirlenebilir. Örneğin Lyme hastalığına neden olan Borrelia burgdorferi bakterisi veya KKKA virüsü, spesifik testlerle tanımlanır.
Hangi Kan Testleri Yapılır?
-
Antikor Testleri (ELISA/Western Blot):
- Lyme Hastalığı: Vücudun Borrelia bakterisine karşı ürettiği IgM ve IgG antikorları aranır.
- KKKA: Virüse özgü antikorların varlığı ELISA yöntemiyle saptanır.
- Zamanlama: Antikorların oluşması 2-4 hafta sürebildiğinden, erken dönemde testler yanıltıcı olabilir.
-
PCR Testi:
- Kanda patojenin genetik materyali (DNA/RNA) araştırılır.
- Özellikle erken evre Lyme veya KKKA tanısında etkilidir.
-
Tam Kan Sayımı (Hemogram):
- KKKA’da trombosit düşüklüğü ve lökopeni (beyaz küre azalması) görülebilir.
- Lyme’da ise genellikle nonspesifik bulgular (CRP yüksekliği) izlenir.
Testler Ne Zaman Yapılmalı?
- İlk 48 Saat: Kene çıkarıldıktan hemen sonra yapılan testler genellikle sonuç vermez.
- 3-4 Hafta Sonra: Antikor testleri için ideal süreçtir.
- Acil Durumlar: Ateş, baş ağrısı, kas ağrısı gibi belirtiler varsa PCR testi erken tanıda kullanılabilir.
Yalancı Negatif/Negatif Sonuç Nedir?
- Erken Test: Antikorlar henüz oluşmamışsa test negatif çıkabilir.
- Doğrulama: Şüpheli vakalarda testler 2-4 hafta arayla tekrarlanmalıdır.
Kene Isırması Sonrası Hangi Durumlarda Test Yaptırmalı?
- Isırılan bölgede kızarıklık (Eritema migrans) varsa.
- Ateş, eklem ağrısı, halsizlik gibi sistemik belirtiler gelişirse.
- Endemik bölgelerde (Orta Anadolu, Karadeniz) yaşayan veya buraya seyahat edenler.
Sonuçlar Nasıl Yorumlanır?
- Pozitif Antikor: Geçmişte veya aktif enfeksiyonu gösterir. Klinik bulgularla birlikte değerlendirilmeli.
- Negatif Antikor: Enfeksiyon olmadığını veya henüz antikor oluşmadığını işaret eder.
Korunma ve Tedavi
- Kenenin 24 saat içinde çıkarılması enfeksiyon riskini %80 azaltır.
- Yüksek riskli temaslarda doktor onayıyla profilaktik antibiyotik (Doksisiklin) verilebilir.
- KKKA şüphesinde Ribavirin tedavisi erken dönemde başlanmalıdır.