Kanda iltihap (bakteriyemi veya sepsis), vücudun enfeksiyona karşı verdiği aşırı tepki sonucu ortaya çıkan ve hayati risk taşıyan bir durumdur. Mikroorganizmaların kan dolaşımına girmesiyle başlayan bu süreç, tedavi edilmezse organ yetmezliğine kadar ilerleyebilir. İşte kanda iltihabın yol açtığı sorunlar ve dikkat edilmesi gerekenler:

Kanda İltihap Nasıl Oluşur?
Enfeksiyonlar sırasında bakteriler, virüsler veya mantarlar kan dolaşımına karışabilir. Bağışıklık sistemi bu istilacılara karşı savunma mekanizmalarını devreye sokarak iltihabi yanıtı tetikler. Ancak bu yanıt kontrolsüz olduğunda, sağlıklı dokulara zarar vermeye başlar ve sistemik etkiler ortaya çıkar.

Kanda İltihaba Yol Açan Risk Faktörleri

• Enfeksiyon Kaynakları: Zatürre, idrar yolu enfeksiyonu, apse gibi tedavi edilmemiş enfeksiyonlar.
• Bağışıklık Zayıflığı: Diyabet, kanser tedavisi veya HIV gibi durumlar.
• Cerrahi Müdahaleler: Ameliyat sonrası açık yaralar veya kateter kullanımı.
• Yaş: Yenidoğanlar ve 65 yaş üstü bireyler daha yüksek risk altındadır.

Belirtiler ve Erken Uyarı İşaretleri
Kanda iltihap belirtileri genellikle ani başlar ve hızla şiddetlenir. Ateş, titreme, hızlı kalp atışı ve nefes darlığı erken dönemde görülen tipik semptomlardır. Ciltte solukluk, bilinç bulanıklığı ve idrar çıkışında azalma gibi belirtiler ise durumun ciddiyetini gösterir.

Komplikasyonlar: Hayati Tehdit Oluşturan Sonuçlar
Kontrol altına alınmayan kanda iltihap, vücutta çoklu organ yetmezliğine yol açabilir. Septik şok tablosunda tansiyon düşer ve dokulara yeterli oksijen ulaşamaz. Böbrekler, karaciğer ve akciğerler gibi hayati organların işlevi bozulabilir. Ayrıca yaygın damar içi pıhtılaşma (DIC) gibi kanama bozuklukları gelişebilir.

Teşhis Yöntemleri
Tanı için kan kültürü, enfeksiyon etkenini belirlemede altın standarttır. CRP ve prokalsitonin gibi iltihap belirteçlerinin yüksekliği tanıyı destekler. Akciğer grafisi, BT taraması veya idrar tahlili gibi ek testlerle enfeksiyon odağı tespit edilebilir.

Tedavi Yaklaşımları
Erken tedavi hayat kurtarıcıdır. Geniş spektrumlu antibiyotikler, enfeksiyon kaynağına göre 48-72 saat içinde başlanır. Damar yoluyla sıvı desteği ve oksijen tedavisi dolaşımın stabilize edilmesini sağlar. Yoğun bakım ünitesinde vazopressör ilaçlar ve mekanik ventilasyon gerekebilir.

Korunma ve Önlemler

• Enfeksiyon odaklarının zamanında tedavisi.
• Ameliyat öncesi profilaktik antibiyotik kullanımı.
• El hijyeni ve steril tekniklere uyum.
• Pnömokok ve grip aşıları gibi koruyucu önlemler.

Kimler Daha Dikkatli Olmalı?
Kronik hastalığı olanlar, bağışıklığı baskılanmış bireyler ve yakın zamanda cerrahi geçirenler enfeksiyon belirtilerini takip etmelidir. Ateş ve halsizlik gibi semptomlar 24 saatten uzun sürerse acil servise başvurulmalıdır.