Kan uyuşmazlığı testi, özellikle hamilelik döneminde anne ve bebek arasındaki Rh uyumsuzluğunu tespit etmek için uygulanan kritik bir tarama yöntemidir. Bu test, olası komplikasyonları önlemek ve gerekli tedavileri planlamak amacıyla yapılır. İşte kan uyuşmazlığı testi hakkında merak edilenler:

Kan Uyuşmazlığı Nedir?
Rh faktörü, kırmızı kan hücrelerinin yüzeyinde bulunan bir proteindir. Anne Rh(-), baba Rh(+) olduğunda, bebeğin Rh(+) olma ihtimali doğar. Bu durumda annenin bağışıklık sistemi bebeğin kan hücrelerini yabancı olarak algılayıp antikor üretebilir. Bu antikorlar, bebekte hemolitik anemi gibi ciddi sorunlara yol açabilir.

Test Ne Zaman ve Kimlere Yapılır?

• Hamileliğin ilk trimesterinde (8-12. haftalar) tüm anne adaylarına rutin olarak uygulanır.
• Baba Rh(+) ise test tekrarlanabilir.
• Daha önce düşük, kürtaj veya kan transfüzyonu öyküsü varsa öncelikli olarak yapılır.

Kan Uyuşmazlığı Testi Nasıl Yapılır?

1. Kan Örneği Alımı: Kolun üst kısmından steril bir iğneyle damar yolu açılarak 2-3 tüp kan alınır.
2. Rh Faktörü ve Antikor Taraması: Laboratuvarda annenin kan grubu (Rh pozitif/negatif) ve varsa anti-D antikorları analiz edilir.
3. Baba Kan Grubu Kontrolü: Baba adayının Rh durumu da değerlendirilerek risk düzeyi belirlenir.

Test Sonuçları Nasıl Değerlendirilir?

• Rh(-) Anne & Anti-D Antikor Negatif: Gebeliğin 28. haftasında ve doğum sonrasında Rhogam (anti-D immünoglobulin) iğnesi yapılır.
• Anti-D Antikor Pozitif Çıkarsa: Bebeğin kan hücrelerinde hasar olup olmadığını kontrol etmek için ek testler (örneğin, amniyosentez veya kordosentez) planlanır.

Hamilelikte Takip Süreci

• Düzenli Antikor Taraması: Rh(-) annelere her trimesterde kan testi yapılır.
• Bebeğin Durumu: Ultrasonla bebeğin karaciğer büyüklüğü ve amniyon sıvısı kontrol edilir.
• Doğum Sonrası: Bebek Rh(+) ise annede antikor oluşumunu engellemek için 72 saat içinde Rhogam uygulanır.

Sık Sorulan Sorular

• Test Aç Karnına mı Yapılır? Hayır, açlık gerektirmez.
• Ağrılı Bir İşlem mi? Standart kan alma işleminden farksızdır.
• Test Güvenilir mi? Sonuçlar %99’un üzerinde doğruluk payına sahiptir.

Riskleri ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kan uyuşmazlığı testinin bilinen bir riski yoktur. Ancak tedavi edilmezse:

• Bebekte sarılık, kalp yetmezliği veya ölü doğum riski artar.
• Annede sonraki gebeliklerde komplikasyon olasılığı yükselir.

Kan Uyuşmazlığı Önlenebilir mi?
Rh(-) annelerde Rhogam iğnesi ile antikor oluşumu engellenebilir. Bu sayede sonraki gebeliklerde risk büyük ölçüde azaltılır.