İdrar kesesi sarkması (sistosel), mesanenin vajinal duvara doğru yer değiştirmesiyle ortaya çıkan yaygın bir pelvik taban bozukluğudur. Özellikle doğum yapmış, menopoz dönemindeki veya kronik öksürüğü olan kadınlarda görülür. İşte bu rahatsızlığa dair kapsamlı bilgiler:
İdrar Kesesi Sarkması Nedir?
Pelvik taban kaslarının zayıflaması sonucu mesanenin vajina ön duvarına doğru sarkmasıdır. Bu durum idrar kaçırma, sık idrara çıkma ve cinsel ilişkide ağrı gibi şikayetlere yol açar. Şiddetine göre 4 derecede sınıflandırılır:
- Derece 1: Hafif sarkma (vajina girişine ulaşmaz)
- Derece 2: Vajina girişine kadar ilerlemiş
- Derece 3: Vajina dışına çıkmış
- Derece 4: Tam sarkma (tüm vajina duvarı dışarıda)
Risk Faktörleri
- Çoğul veya zor doğum öyküsü
- Kronik kabızlık ve ıkınma
- Ağır kaldırma gerektiren meslekler
- Obezite ve sigara kullanımı
- Menopoz sonrası östrojen azalması
Belirtiler
- Vajinada dolgunluk hissi veya gözle görülür şişlik
- Stres tipi idrar kaçırma (öksürürken, gülerken)
- Tam boşalamama hissi
- Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları
- Cinsel ilişkide ağrı (disparoni)
- Bel ve kasık ağrısı
Teşhis Yöntemleri
- Fizik Muayene: Vajinal spekulum ile sarkma derecesinin değerlendirilmesi.
- İşlevsel Testler:
- Öksürük Testi: Mesane dolu iken öksürükle idrar kaçağının gözlenmesi.
- Q-tip Testi: Üretra hareketliliğinin ölçümü.
- Görüntüleme:
- Ürodinami: Mesane basıncı ve kapasitesinin ölçümü.
- Pelvik Ultrason: Sarkmanın anatomik düzeyinin belirlenmesi.
Tedavi Seçenekleri
A. Cerrahi Olmayan Tedaviler
- Pelvik Taban Egzersizleri (Kegel): Düzenli yapıldığında hafif-orta dereceli sarkmalarda %70 etkili.
- Pesser Takma: Vajinal halka ile organın desteklenmesi.
- Östrojen Kremleri: Menopoz sonrası doku elastikiyetini artırma.
B. Cerrahi Tedaviler
- Ön Onarım (Anterior Kolporafi): Vajina ön duvarının sıkılaştırılması.
- Meş Ameliyatı: Sentetik mesh ile destekleme (nüks vakalarda).
- Sakrokolpopeksi: Karından laparoskopik olarak mesh yerleştirilmesi.
Komplikasyon Riski
- Mesh Komplikasyonları: Enfeksiyon, mesh erimesi (%5-10)
- Cinsel İşlev Bozukluğu: Vajinal darlık gelişimi
- İdrar Retansiyonu: Mesane tam boşalamaması
Korunma Yolları
- Kegel egzersizlerini günde 3 set 10 tekrar uygulayın.
- Kronik öksürük veya kabızlığı tedavi ettirin.
- Ağırlık kaldırırken dizlerden çömelin.
- Obezite durumunda kilo verin (VKİ <25).
İyileşme Süreci
- Cerrahi sonrası 6 hafta ağır kaldırmaktan kaçının.
- Ilık su oturma banyoları ağrıyı azaltır.
- Kontrollerde mesh pozisyonu ve doku iyileşmesi izlenir.
Ne Zaman Doktora Başvurmalı?
- Vajinadan doku çıkması
- İdrar yaparken yanma veya kanama
- Tekrarlayan idrar kaçırma atakları
- Cinsel ilişkide sürekli ağrı
Kadın Hastalıkları ve Üroloji uzmanları bu süreçte birlikte çalışır. Hafif vakalarda fizyoterapi, ileri vakalarda cerrahi planlanır.
