İdrar damlaması, idrar yaptıktan sonra mesanenin tam boşalmaması sonucu damlalar halinde idrar sızması durumudur. Hem erkeklerde hem kadınlarda görülebilen bu rahatsızlık, sosyal yaşamı etkileyen ve altta yatan ciddi sorunların habercisi olabilen önemli bir ürolojik problemdir.
İdrar Damlamasının Başlıca Nedenleri
Bu durumun en yaygın sebebi pelvik taban kaslarının zayıflığıdır. Erkeklerde prostat ameliyatları sonrası sfinkter kas hasarı, prostat büyümesi veya üretra darlığı sık görülürken, kadınlarda doğum travmaları, menopoz sonrası östrojen azalması ve pelvik organ sarkmaları ön plandadır. Nörolojik hastalıklar (MS, omurilik yaralanması), diyabete bağlı sinir hasarı ve bazı antidepresan ilaçlar da idrar retansiyonuna yol açabilir.
Belirtiler ve Tanı Yöntemleri
Temel belirti, idrar yapmayı takiben iç çamaşırda ıslaklık hissidir. Buna sık idrara çıkma, acil idrar hissi veya tam boşalamama duygusu eşlik edebilir. Tanıda ilk adım detaylı hasta öyküsü ve fizik muayenedir. Üroflowmetri (idrar akış testi), rezidüel idrar ölçümü ve ürodinami gibi testlerle mesane fonksiyonları değerlendirilir. Gerekirse sistoskopi ile üretra ve mesane incelenir.
Tedavi Seçenekleri
- Pelvik Taban Egzersizleri: Kegel egzersizleri günde 3 set 10 tekrarla kas gücünü %70 artırabilir.
- İlaç Tedavisi: Alfa-blokerler (Tamsulosin) üretra gevşetici, antikolinerjikler (Oxybutynin) mesane kasılmalarını azaltır.
- Cihaz Tedavileri: Kadınlarda peser (vajinal halka), erkeklerde üretral plug geçici çözüm sağlar.
- Cerrahi Müdahaleler: Sling ameliyatları, üretral bantlar veya yapay sfinkter implantasyonu kalıcı çözüm sunar.
Yaşam Tarzı Önerileri
Tuvalet sonrası 10 saniye pelvik tabanı kasıp gevşetmek, mesaneyi tam boşaltmayı sağlar. Kabızlığı önlemek için lifli beslenme, kafein ve alkol tüketimini sınırlamak önemlidir. Pamuklu iç çamaşırı kullanımı ve nötr pH’lı temizleyiciler tahrişi azaltır.
Önleyici Stratejiler
Düzenli pelvik taban egzersizleri, ağır kaldırmaktan kaçınma, obezite kontrolü ve sigaranın bırakılması riski %40 azaltır. Menopozdaki kadınlarda lokal östrojen kremleri üretra dokusunu güçlendirir.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Damlama 2 haftadan uzun sürerse, idrarda kan görülürse veya ağrı eşlik ederse acilen üroloji uzmanına başvurulmalıdır. Gece idrara çıkma sıklığında artış veya tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları da uyarıcı belirtilerdir.
