Yüksek tansiyon (hipertansiyon), kanın damar duvarlarına uyguladığı basıncın sürekli olarak normal değerlerin üzerinde seyretmesidir. Kontrol altına alınmadığında kalp krizi, felç ve böbrek yetmezliği gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Peki, tansiyon değerleri ne zaman kritik kabul edilir? İşte detaylar:

Tansiyon Değerleri ve Sınıflandırması
Tansiyon, büyük (sistolik) ve küçük (diyastolik) olmak üzere iki değerle ölçülür. Yetişkinlerde normal kabul edilen değerler 120/80 mmHg’dir. Değerlerin bu aralığı aşması durumunda şu sınıflandırmalar yapılır:

• Yüksek Normal: 130-139/85-89 mmHg
• Evre 1 Hipertansiyon: 140-159/90-99 mmHg
• Evre 2 Hipertansiyon: 160+/100+ mmHg
• Hipertansif Kriz: 180+/120+ mmHg

Hipertansif Kriz: Acil Müdahale Gerektiren Durumlar
180/120 mmHg ve üzeri değerler hipertansif kriz olarak tanımlanır. Bu durumda organ hasarı riski yüksektir ve acil tıbbi yardım şarttır. Aşağıdaki belirtiler varsa zaman kaybetmeden hastaneye başvurulmalıdır:

• Şiddetli baş ağrısı
• Görme kaybı veya bulanıklık
• Göğüs ağrısı ve nefes darlığı
• Bilinç bulanıklığı
• Burun kanaması

Hangi Değerler Kalıcı Hasar Riskini Artırır?

• 140/90 mmHg Üzeri: Uzun vadede damar sertliği, kalp büyümesi ve böbrek hasarı riski başlar.
• 160/100 mmHg Üzeri: İlaç tedavisi zorunludur. Tedavi edilmezse beyin kanaması riski 4 kat artar.
• Hipertansif Kriz: 24 saat içinde tedavi edilmezse kalıcı organ hasarı veya ölümle sonuçlanabilir.

Risk Faktörleri ve Önlemler
Ailesel yatkınlık, obezite, tuz tüketimi ve hareketsiz yaşam hipertansiyonu tetikler. Riskleri azaltmak için:

• Tuz alımını günde 5 gramla sınırlayın.
• Haftada 150 dakika tempolu yürüyüş yapın.
• Sigara ve alkol tüketiminden kaçının.

Tedavi Yöntemleri

• İlaç Tedavisi: Doktor kontrolünde ACE inhibitörleri, kalsiyum kanal blokerleri veya diüretikler kullanılır.
• Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Akdeniz diyeti, DASH diyeti gibi beslenme modelleriyle tansiyon 10-15 mmHg düşürülebilir.
• Düzenli Takip: Evde tansiyon ölçümüyle değerlerin izlenmesi tedavi başarısını artırır.

Sık Sorulan Sorular

• “Tansiyonum 150/95, hemen ilaç başlamalı mıyım?”
  Evre 1 hipertansiyonda önce yaşam tarzı değişiklikleri önerilir. 3-6 ay içinde düşmezse ilaç tedavisi planlanır.
• “Hipertansif krizde ne yapmalıyım?”
  Hemen oturup dinlenin. Eğer reçeteli ilacınız varsa alın ve acil servisi arayın.