Yüksek tansiyon (hipertansiyon), kanın damar duvarlarına uyguladığı basıncın sürekli olarak normalin üzerinde olmasıdır. Bu durum, kalp hastalıkları ve felç gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. İşte hipertansiyon değerlerinin nasıl sınıflandırıldığı ve dikkat edilmesi gerekenler:

Hipertansiyon Nedir?
Kan basıncı, sistolik (büyük tansiyon) ve diyastolik (küçük tansiyon) olarak iki değerle ölçülür. Sistolik basınç, kalbin kanı pompaladığı anda damarlarda oluşan basınçtır. Diyastolik basınç ise kalbin dinlenme anındaki basıncı gösterir.

Tansiyon Değerleri Nasıl Sınıflandırılır?

• Normal Tansiyon: Sistolik <120 mmHg ve Diyastolik <80 mmHg.
• Yüksek Normal: Sistolik 120-129 mmHg ve Diyastolik <80 mmHg.
• Evre 1 Hipertansiyon: Sistolik 130-139 mmHg veya Diyastolik 80-89 mmHg.
• Evre 2 Hipertansiyon: Sistolik ≥140 mmHg veya Diyastolik ≥90 mmHg.

Hipertansiyon Ölçümünde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Doğru ölçüm için hasta en az 5 dakika dinlenmiş olmalıdır. Kol kalp hizasında tutulmalı ve ölçüm sırasında konuşulmamalıdır. Evde yapılan ölçümlerde “beyaz önlük hipertansiyonu” etkisini elemek için birkaç gün boyunca ölçüm tekrarlanmalıdır.

Yüksek Tansiyonun Risk Faktörleri

• Yaş: 65 yaş üstü bireylerde risk artar.
• Genetik: Ailede hipertansiyon öyküsü varsa.
• Obezite: Vücut kitle indeksinin 30’un üzerinde olması.
• Hareketsiz Yaşam: Düzenli egzersiz eksikliği.
• Tuz Tüketimi: Günlük 5 gramdan fazla sodyum alımı.

Hipertansiyon Belirtileri
Çoğu hasta uzun süre belirti hissetmez. Ancak şiddetli vakalarda baş ağrısı, burun kanaması, nefes darlığı veya görme bozuklukları görülebilir. Belirti olmasa bile kan basıncı düzenli ölçülmelidir.

Tedavi ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri

• İlaç Tedavisi: Doktor önerisiyle ACE inhibitörleri, kalsiyum kanal blokerleri veya diüretikler kullanılır.
• Diyet: DASH diyeti (meyve, sebze, tam tahıl ağırlıklı) ve tuz kısıtlaması.
• Egzersiz: Haftada 150 dakika orta tempolu yürüyüş.
• Stres Yönetimi: Meditasyon veya yoga gibi tekniklerle stres azaltılmalı.

Hipertansiyondan Korunma Yolları

• Tuz alımını günde 1 çay kaşığının altında tutmak.
• Alkol tüketimini kadınlarda 1, erkeklerde 2 kadeh ile sınırlamak.
• Sigarayı bırakmak ve pasif içicilikten kaçınmak.

Acil Durum: Hipertansif Krizi
Sistolik basıncın 180 mmHg veya diyastolik basıncın 120 mmHg’yi aşması durumunda acil tıbbi yardım alınmalıdır. Göğüs ağrısı, nörolojik belirtiler (konuşma bozukluğu) veya nefes darlığı eşlik ediyorsa zaman kaybedilmemelidir.