Hamilelik döneminde görülen uçuk (herpes), hem anne hem de bebek sağlığı açısından dikkatle takip edilmesi gereken bir enfeksiyondur. Herpes simpleks virüsünün (HSV) neden olduğu bu durum, özellikle doğum sırasında bebeğe bulaşma riski taşıdığı için önemlidir. İşte hamilelikte uçukla ilgili bilinmesi gerekenler:
Hamilelikte Uçuk Neden Olur?
HSV tip 1 (dudak uçuğu) ve HSV tip 2 (genital uçuk) olmak üzere iki tür virüs, hamilelikte aktif hale gelebilir. Virüs, vücutta sinir hücrelerinde pasif halde bekler ve stres, hormonal değişimler veya bağışıklık sisteminin zayıflamasıyla tekrarlayabilir. Hamilelerin %10-15’inde genital herpes öyküsü bulunur.
Belirtileri Nasıl Anlaşılır?
- Dudak Uçuğu: Ağız çevresinde kaşıntı, yanma ve içi sıvı dolu kabarcıklar.
- Genital Uçuk: Kasık bölgesinde ağrılı yaralar, idrar yaparken yanma, lenf bezlerinde şişlik.
- İlk Enfeksiyon: Ateş, halsizlik ve kas ağrısı gibi sistemik belirtiler eşlik edebilir.
Bebek İçin Riskler Nelerdir?
- Doğum Sırasında Bulaşma: Aktif genital uçuk varlığında normal doğum sırasında virüs bebeğe geçebilir. Bu durumda yenidoğanda neonatal herpes adı verilen ciddi enfeksiyon gelişebilir.
- Konjenital Riskler: Nadiren virüs plasentayı geçerek düşük veya erken doğuma yol açabilir.
Teşhis ve Takip Süreci
Şikayetler doğrultusunda fizik muayene ve lezyonlardan alınan sürüntü örnekleriyle PCR testi yapılır. İlk enfeksiyon geçiren anne adaylarında kan testleriyle antikor düzeyi kontrol edilir. Hamilelik boyunca düzenli ultrason takipleriyle bebeğin gelişimi izlenir.
Tedavi Yöntemleri
- Antiviral İlaçlar: Asiklovir veya valasiklovir gibi ilaçlar, doktor kontrolünde gebeliğin ikinci ve üçüncü trimesterinde güvenle kullanılabilir.
- Topikal Kremler: Lezyonların iyileşmesini hızlandırmak için antiviral kremler uygulanır.
- Doğum Planlaması: Aktif genital uçuk varlığında sezaryen ile doğum tercih edilerek bulaş riski azaltılır.
Korunma İçin Nelere Dikkat Edilmeli?
- Partnerin herpes öyküsü varsa cinsel ilişkide kondom kullanılmalı.
- Uçuk aktifken lezyonlara temas edilmemeli, hijyen kurallarına sıkı uyulmalı.
- Bağışıklık sistemini güçlendirmek için dengeli beslenme ve düzenli uyku önem taşır.
Sık Sorulan Sorular
- "Hamilelikte uçuk bebeği etkiler mi?"
Aktif enfeksiyon doğum sırasında bulaşmadığı sürece risk düşüktür. Ancak ilk enfeksiyon geçirenlerde dikkatli olunmalıdır. - "Emzirirken uçuk tedavisi güvenli mi?"
Antiviral kremler ve doktor onaylı ilaçlar emzirme döneminde kullanılabilir.
Hamilelikte uçuk şüphesi olan anne adayları, vakit kaybetmeden kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurmalıdır. Erken müdahale ile hem anne hem bebek sağlığı korunabilir.
