Antitimosit globulin (ATG), bağışıklık sistemini baskılamak amacıyla kullanılan biyolojik bir ilaçtır. Özellikle organ nakli sonrası reddi önleme ve bazı otoimmün hastalıkların tedavisinde etkin rol oynar. Bu yazıda, ATG’nin nasıl çalıştığını, hangi durumlarda kullanıldığını ve olası yan etkilerini detaylıca ele alacağız.

Antitimosit Globulin Nasıl Çalışır?
ATG, insan timositlerine (T lenfosit öncül hücreleri) karşı geliştirilmiş antikorlar içerir. Bu antikorlar, vücuttaki T hücrelerine bağlanarak onları yok eder veya işlevlerini engeller. T hücreleri, bağışıklık sisteminin enfeksiyonlarla savaşmasından sorumlu olsa da organ nakli gibi durumlarda yabancı dokuyu hedef alarak reddetmeye neden olabilir. ATG, bu süreci baskılayarak nakil başarısını artırır.

Kullanım Alanları

• Organ Nakli: Böbrek, karaciğer ve kemik iliği nakillerinde akut reddi önlemek için kullanılır.
• Aplastik Anemi: Kemik iliğinin yeterli kan hücresi üretemediği durumlarda immün sistemi modüle eder.
• Otoimmün Hastalıklar: Şiddetli romatoid artrit veya multipl skleroz gibi durumlarda denenebilir.

Tedavi Protokolü ve Uygulama
ATG genellikle damar yoluyla (intravenöz) uygulanır. Dozaj, hastanın kilosuna ve tedavi edilen duruma göre değişir. Organ nakli sonrası 5-10 günlük bir süre boyunca günlük infüzyonlar şeklinde verilir. Tedavi öncesinde hastalara steroid veya antihistaminik gibi ilaçlar verilerek alerjik reaksiyon riski azaltılır.

Yan Etkiler ve Riskler

• Alerjik Reaksiyonlar: Ateş, titreme, döküntü ve nadiren anafilaksi görülebilir.
• Sitopeni: Trombosit ve lökosit sayısında geçici düşüşler olabilir.
• Enfeksiyon Riskinde Artış: Bağışıklık baskılandığı için bakteri, virüs veya mantar enfeksiyonlarına yatkınlık artar.
• Serum Hastalığı: Tedaviden 1-2 hafta sonra eklem ağrısı ve döküntü ile kendini gösterir.

Hasta Takibi ve Önlemler
Tedavi süresince düzenli kan sayımı ve enfeksiyon belirtilerinin izlenmesi kritiktir. Ateş, boğaz ağrısı veya idrar yaparken yanma gibi şikayetlerde acilen doktora başvurulmalıdır. Canlı aşılar (kızamık, suçiçeği) tedavi bitiminden en az 3 ay sonra yapılmalıdır.

Hamilelik ve Emzirme Döneminde Kullanım
Gebelikte ATG kullanımına ilişkin veriler sınırlıdır. Sadece hayati gereklilik durumunda ve risk-fayda dengesi gözetilerek uygulanır. Emzirme döneminde ise ilacın süte geçme potansiyeli nedeniyle önerilmez.

Antitimosit Globulin ile İlgili Sık Sorulan Sorular

• Tedavi ne kadar sürer? Organ nakli sonrası 7-14 gün, aplastik anemide 4-10 gün arası değişir.
• Etkisi ne zaman başlar? İlk dozdan sonraki 24-48 saat içinde T hücre sayısı düşmeye başlar.
• Alternatif ilaçlar var mı? Basiliximab veya Rituximab gibi diğer immünosupresifler farklı mekanizmalarla çalışır.

Bu ilacın kullanımı mutlaka uzman hekim kontrolünde gerçekleştirilmelidir. Yan etki yönetimi ve tedavi başarısı için hasta-hekim iş birliği büyük önem taşır.