Erkeklerde meme büyümesi (jinekomasti), göğüs bezlerinin genişlemesiyle ortaya çıkan yaygın bir durumdur. Hormonal dengesizlikler, ilaçlar veya altta yatan tıbbi sorunlardan kaynaklanabilir. Her 3 erkekten 1’inde hayatının bir döneminde görülebilen bu durum, psikolojik sıkıntılara yol açabilir.
Jinekomasti Nedenleri
- Hormonal Değişimler: Ergenlikte testosteron/östrojen dengesizliği (%60-70 vakada geçici)
- İlaç Yan Etkileri: Antidepresanlar, anabolik steroidler, kemoterapi ilaçları
- Kronik Hastalıklar: Karaciğer sirozu, böbrek yetmezliği, tiroid bozuklukları
- Tümörler: Testis veya hipofiz bezi tümörleri (nadir)
- Obezite: Yağ dokusunda östrojene dönüşüm artışı (psödojinekomasti)
Belirtiler ve Tanı Yöntemleri
- Fiziksel Bulgular: Göğüste ağrılı/yağlı kitle, meme ucunda hassasiyet
- Muayene: Beze (glandüler) ve yağ dokusu ayrımı için palpasyon
- Görüntüleme: Meme ultrasonu veya mamografi ile doku analizi
- Kan Testleri: Testosteron, östrojen, LH, FSH, karaciğer fonksiyon testleri
- Biyopsi: Kanser şüphesinde (tüm vakaların %1’inden az)
Tedavi Seçenekleri
-
Altta Yatan Nedenin Düzeltilmesi:
- İlaç değişimi (spironolakton, finasterid gibi östrojen artırıcılar kesilir)
- Kronik hastalıkların tedavisi
- Hormon replasman tedavisi (testosteron düşüklüğünde)
-
İlaç Tedavisi:
- Tamoksifen: Östrojen reseptör blokeri (ağrılı vakalarda)
- Anastrozol: Aromataz inhibitörü (östrojen sentezini baskılar)
-
Cerrahi Müdahale:
- Liposuction: Sadece yağ dokusu varlığında
- Mastektomi: Glandüler doku çıkarımı (endoskopik veya açık teknik)
- Kombine Yöntemler: Grade 3 jinekomastide tercih edilir
Risk Faktörleri
- Yaş: Yenidoğan (%60), ergenlik (%65), 50+ yaş (%40)
- Obezite: VKİ >30 olanlarda risk 5 kat artar
- Alkol ve Madde Kullanımı: Karaciğer hasarı yoluyla
- Aile Öyküsü: Genetik yatkınlık (%25 vakada)
Korunma ve Öz Bakım
- Düzenli Egzersiz: Vücut yağ oranını %15 altında tutmak
- Steroid Kullanımından Kaçınma: Anabolik androjenik steroidler
- Alkolden Uzak Durma: Karaciğer fonksiyonlarını korumak
- İlaç Kontrolü: Doktora danışmadan hormon içeren ürünler kullanmamak
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
- Göğüste ani büyüme (tek taraflıysa acil)
- Meme ucundan kanlı akıntı
- Lenf nodu şişliği veya cilt değişiklikleri
- 6 aydan uzun süren vakalar
Ameliyat Sonrası Süreç
- 48 saat kompresyon giysisi kullanımı
- 3 hafta ağır egzersiz kısıtlaması
- %95 hasta memnuniyeti (kalıcı sonuç)
- Nüks oranı: %5 (obezite varlığında)
