Erkeklerde göğüs büyümesi (jinekomasti), meme dokusunun hormon dengesizliği nedeniyle genişlemesidir. Yenidoğanlarda, ergenlerde ve yaşlı erkeklerde fizyolojik olarak görülebilirken, altta yatan tıbbi sorunların işareti de olabilir.
Jinekomasti Neden Olur?
Temel neden östrojen hormonunun testosterona oranla artışıdır. Bu dengesizlik;
- Ergenlik dönemindeki geçici hormonal dalgalanmalar,
- Yaşlanmayla testosteron üretiminin doğal düşüşü,
- Obezite (yağ dokusu östrojen üretimini artırır),
- Karaciğer sirozu, böbrek yetmezliği gibi kronik hastalıklar,
- Anabolik steroidler, kemoterapi ilaçları, spironolakton gibi ilaçlar,
- Testis tümörleri veya hipertiroidi gibi durumlardan kaynaklanabilir.
Belirtiler ve Tanı Yöntemleri
- Meme dokusunda ağrılı veya ağrısız şişlik,
- Meme ucu hassasiyeti,
- Asimetrik büyüme.
Tanı için fizik muayene, hormon testleri (testosteron, östrojen, prolaktin), karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri, meme ultrasonu veya mamografi kullanılır. Kanser şüphesinde biyopsi gerekebilir.
Tedavi Seçenekleri
-
Altta Yatan Nedenin Tedavisi:
- İlaç değişimi (jinekomasti yapan ilaçlar kesilir),
- Kronik hastalıkların kontrolü,
- Hormon dengesizliğinin düzeltilmesi.
-
İlaç Tedavisi:
- Tamoksifen (östrojen blokeri),
- Anastrozol (aromataz inhibitörü) özellikle ergenlerde kullanılır.
-
Cerrahi Müdahale:
- Liposuction: Yağ dokusu fazlalığında,
- Mastektomi: Glandüler dokunun çıkarılması (endoskopik veya açık teknikle),
- 12 ay içinde düzelmeyen, ağrılı veya psikolojik sıkıntıya yol açan vakalarda tercih edilir.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri
- Kilo vermek: Vücut yağ oranını %15’in altına düşürmek östrojeni azaltır,
- Alkolden kaçınmak: Karaciğer fonksiyonunu korur,
- Bitkisel ürünler: Lavanta, çay ağacı yağı gibi östrojenik etkili ürünlerden uzak durulmalı.
Ne Zaman Endişelenmeli?
- Ani başlangıçlı, tek taraflı, sert kitle,
- Meme ucundan kanlı akıntı,
- Lenf nodu şişliği durumunda meme kanseri riski açısından acil değerlendirme gerekir.
Psikolojik Etkiler ve Destek
Jinekomasti, özgüven kaybı ve sosyal izolasyona yol açabilir. Psikoterapi ve hasta destek grupları, cerrahi öncesi/sonrası süreçte kritik rol oynar.
