Erken Menopoz

Kadınların erken yaşta adet kanamalarının kesilmesi durumu olan Erken Menopoz, genellikle ilaç kullanımı ile tedavi edilmektedir.

Erken Menopoz Nedir?

Menopoz, her sağlıklı kadının belli bir yaştan sonra adet kanamalarının kesilmesi durumudur ve çocuk doğurma işlevinin tamamen bitmesidir. 

Bu dönemde büyük bir hormonal değişiklikler meydana gelir. Östrojen hormon üretimi yavaş yavaş azalır, bunun yerine hormon estoril üretilmeye baslar. 

Fizyolojik menopoz 40 yaştan sonra meydana gelir.

40 yaştan önce gelişen erken menopoza, erken yaşta menopoz denir.  En erken menopoz yaşı 30-35 yaşlarında da olabilir.

Erken Menopoz Belirtileri Nelerdir?

Her şey küçük adet kanaması gecikmeleri ile başlar, daha sonra gecikmeler daha uzun hale gelir ve tamamen durdurulana kadar uzun menstrüasyon eksiklik dönemlerine geçer. 

Genellikle kadınlar, bu döngü bozukluğunun erken bir menopozla ilişkili olduğundan şüphelenmezler ve uzun bir menstrüasyon yokluğundan sonra, doktorlar kesin tanı koyarlar. Erken menopozun normal menopoz gibi dönemler vardır. 

Perimenopoz, 2 yıla kadar sürebilir. Bir kadın adet döngüsünün uzadığını, adetin 2-3 ay düzensiz olduğundan şikayet eder. Bu dönemde östrojen üretilir, ancak miktarı giderek azalır.

Menopoz, bir kadının hayatındaki son menstrüasyondan sonra ortaya çıkar ve 12 ay sürebilir. 

Postmenopoz, yumurtalıkların işlevi  tamamen durur, bu nedenle östrojen sentezi durur.

35-40 yaşlarında, menopoz ileri yaştan daha zordur. Yaşam kalitesini önemli ölçüde azaltır.

Aşağıdaki belirtiler hormonal bir değişikliği gösterir:

  • Sıcak basmaları, bu yüz, boyun, ellerde keskin bir ısı hissidir. Saldırı 5-6 dakika kadar sürer. Sonra titreme ve terleme geliyor.
  • Ruh halinin keskin bir şekilde değişmesi. Hormonal dengesizlik sinirliliğe yol açar.
  • Meme ağrısı, meme gerginliği ve ağrı genellikle menopozal geçişin erken evresinde ve geç evrede kandaki estradiol konsantrasyonundaki dalgalanmalarla ilişkili olarak gözlenir.
  • Menstrüasyon ile ilgili migren, "Menstrüel migren", menstruasyon sırasında ortaya çıkar. Birçok kadında, baş ağrısı menopoz geçişi sırasında yoğunlaşır ve daha sık görülür.
  • Kilo alımı. Küçük miktarlarda östrojen yağ dokusu tarafından üretilir. Bu nedenle vücut gerekli hormon seviyesini korumak için yağ biriktirmeye başlar.
  • Cildin ve saçın bozulması. Östrojen miktarı cildin pürüzsüzlüğünden, elastikiyetinden sorumlu maddelerin üretimini etkiler. Düşük bir kadın hormonu, vücutta ve yüzde tüylerin çıkmasına neden olur ve kırışıklıklar belirlenmeye başlar.
  • Azalmış libido. Kuru vajinal zarları cinsel ilişkide yanma ve rahatsızlığa neden olur.
  • Kemik kaybı (menopoz sonrası osteoporoz), menopoz geçişinde başlar, en yüksek kayıp oranı son adet döngüsünden bir yıl önce ve sonraki 2 yıl boyunca gözlenir. Osteoporoz, bir yandan artmış kemik eritilmesi, diğer yandan azalmış kemik yapımından kaynaklanır. Menopozdan sonraki ilk birkaç yıl içinde, kadınlar kemik yoğunluğunun yaklaşık% 1'ini kaybederler. Kemik kaybı kırıklara katkıda bulunur
  • Kalp ve damar sistemi hastalıkları. Östrojen eksikliğine bağlı menopozdan sonra kalp ve damar hastalıkları riski artar. Ayrıca, menopozal kadınlarda kanın yağ çeşitlerinde bir değişiklik belirli bir rol oynar.

Erken Menopoz Nedenleri Nelerdir?

Yumurtadaki foliküllerin tükenmesi, erken menopozu tetikleyen mekanizmanın temelidir. 

Olguların% 75'inde erken menopozun, spesifik bir nedeni belirlemek imkansızdır. 

Erken menopoza birçok durum neden olabilir:

    • Kalıtsal: Bir kadının üreme sisteminin işlevselliğinin, annesinin yaşa bağlı değişikliklerin ne zaman başladığına, bağlı olduğu tıp tarafından kanıtlanmıştır.
    • Otoimmün hastalıklar. Tiroid bezinin, böbrek üstü bezlerinin hastalık öyküsü varsa üreme sistemi da etkilenir.
    • Kötü ekoloji. Risk altında, örneğin Çernobil bölgesinde, olumsuz çevresel alanlarda uzun süre yaşayan kadınlarda erken menopoz bulunmaktadır.
    • Ciddi stresler normal hormonal sistemi değiştirir ve yumurtalık rezervinin tükenmesinde katkıda bulunur.
    • Sigara. Bu faktörün üreme dahil vücudun tüm bölgeleri üzerinde olumsuz bir etkisi vardır. Toplumda kadınların %3'ünde erken menopoz görülür
    • Diyetler, bazı kadınlar ekstra kilolardan kurtulmak için sıkı diyetler yaparlar. Sonuç olarak, birçok mineral ve vitamin vücuda girmez ve gerekli maddeler sentezlenmezler.
    • Tıbbi müdahale. Şiddetli hastalıklar, onkolojik hastalıklar güçlü ilaçların kullanılmasını gerektirir ve o ilaçlar yumurtalara negatif etki gösterir. Menopoz semptomları daha erken gelişir ve daha şiddetlidir.
    • Metabolik Bozukluklar: Örneğin, Addison hastalığı ve diyabeti içerir.
    • Viral enfeksiyonlar: Bir örnek kabakulak virüsüdür.

Erken Menopoz Teşhisi

40 yaşın altındaki bir kadın menopoz semptomlarına sahip olduğunda veya hamile kalınmadığında doktor erken menopozdan şüphelenir.

Hastalığın tespiti için öncelikle hasta öyküsü ve fizik muayene yapılır. Öncelikle hastanın öyküsü çok dikkatli incelenir. 

Bir veya her iki yumurtalığın çıkarılmasıyla pelvik organlarda yapılan operasyon hakkında, kronik hastalıkları ve tedavileri hakkında  bilgiler incelenmeli. 

Cinsel organların dış muayenesi, aynalarla muayene, vajinada ve servikste karakteristik değişiklikleri tespit etmemizi sağlayacaktır. 

Menopoz her zaman hormonal seviyelerde bir değişiklik ve öncelikle yumurtalıkların işleyişi ile ilişkilidir. Normal olarak, üç tip kadın hormonu salgılarlar: estron, estradiol ve estriol. 

Menopoz başlangıcından yaklaşık beş yıl önce, ana olanın östrojenin - estradiolun üretimi azalır ve sonra durur. 

Estron ana kadın hormonu haline gelir, ancak yumurtalık folikülleri tükendiğinden, miktarı yavaş yavaş azalır. 

Dengeyi eski haline getirmek için, vücut yumurtalıkları kendi başlarına "uyarmaya" çalışır. Bunu yapmak için hipofiz bezi (beynin ana hormon düzenleyici merkezi) diğer hormonların üretimini artırma emri verir. 

Onlar, folikül uyarıcı (FSH) ve luteinize (LH) hormonlardır, ancak yükselmelerine rağmen, yumurtalık aktifleşmez, fizyoloji nedeniyle aynı seviyede işlev göremezler. 

Böylece FSH ve LH konsantrasyonları artacaktır.

  • Erken menopoz tanısını doğrulamak için östrojen ve folikül uyarıcı hormon seviyeleri FSH, adetten sonraki 3-4.gün ölçülür. 40 pg/ml üzerindeki FSH, erken menopoz tanısını kesinleştiriyor. Eğer FSH düzeyi 25-40 pg/ml arasında ise, premenopoz dönemi olduğu düşünülür.
  • Anti müllerian hormon AMH bakılmalı. AMH yumurtalık rezervi tanımlar
  • Tiroid hormonları, tiroid stimulan hormon (TSH) bakılır, tiroid bezinin hastalIkları erken menopoza sebep olabilir
  • Son olarak Ultrasonografi yapılmalı, yumurtalıkların “yaşlanma” belirtileri, foliküllerin hacimlerinin ve sayısında azalma gorulur. Ultrasonografi ile kesin tanısını koyabiliriz.

Erken Menopoz Tedavisi

İlaç almak, menopoz başladığında bir kadının durumunu hafifletmeyi amaçlamaktadır. 

Kadın sağlığını korumak için en büyük etkinlik hormon replasman tedavisi ilaçları göstermiştir. Vücuttaki eksikliğini telafi ederek östrojen sağlarlar. 

Östrojen, semptomları hafifletmeye yardımcı olur ve diğer menopoz etkilerini (kuru vajina ve ruh hali değişimleri gibi) önlemeye yardımcı olur. 

Hormon tedavisinin bir parçası olarak daha yüksek dozlarda östrojen, kemik yoğunluğunu korumaya yardımcı olur.

Sadece östrojen almak rahim kanseri riskini arttırdığı için, kansere karşı korunmaya yardımcı olan östrojene progesteron eklenir. Rahimi çıkarılan kadınlar sadece östrojen alabilirler.

Hormon replasman tedavisinin uygulanmadığı kişiler:

  • Bilinen ve supelenen meme kanseri
  • Bilinen ve supelenen rahim kanseri
  • Tanı konmamış rahim kanama
  • Tromboembolik hastalıklar, inme
  • Karaciğer fonksiyon bozukluğu
  • Akut safra kesesi hastalıkları

Hormonlara kontrendikasyon varlığında, fitoöstrojenlerin alınması mümkündür. Bunlar bitki kaynaklı maddelerdir. Gerçek östrojen içeren maddelerle benzerlikleri vardır.

Eğer kadın perimenopozal dönemde doktora başvurursa, az da olsa hamile kalma imkanı var veya yumurta dondurma imkanları vardır.

Erken menopozlu bir kadın hamile kalmak istiyorsa, doktorlar in vitro fertilizasyon (tüp bebek) önermektedir. Başka bir kadının (donör yumurta) yumurtaları, laboratuvarda alındıktan sonra rahme yerleştirilir.

Erken menopozda hamilelik dışarıdan alınan östrojen ve progesteron ile desteklenebilir. Bu yöntem vakaların%50'sinde hamile kalmasını sağlar.

Erken Menopoz Tedavi Edilmezse

Erken menopozda belirtileri hafifletmek ve bazı durumları önlemek için mutlaka tedavi edilmelidir. 

Eğer tedavi olmazsa kemik kırıkları ve kalp hastalıkları önlenemez. 

Erken Menopoza Ne İyi Gelir?

  • Erken menopoz döneminde her zaman özel bir diyet reçete edilir. Vücudu istenen formda tutmanıza izin verir ve erken yaşlanmasına izin vermez. Diyette, daha fazla deniz ürünleri, balık, taze sebzeler, meyveler olmalı. Kalsiyum içeriği yüksek gıdalarla beslenmek daha iyidir.
  • Orta derecede fiziksel aktivite ve yürüyüş sadece sağlığı iyileştirmek için değil, aynı zamanda ruh halini iyileştirmek için de çok yararlı olacaktır.
  • Dereotu: Dereotu suyu menopozun olumsuz semptomlarını hafifletmeye, sıcak basma sayısını azaltmaya ve uykuyu normalleştirmeye yardımcı olur. İncelemelere göre,2 haftalık düzenli alımından sonra sıcak basmalar% 50 azalır. 
  • Soya: Soya doğal bir östrojen kaynağı olarak kabul edilir. Bir araştırmada, diyette soya ürünleri hormon replasman tedavisine alternatif olarak etkili olabileceğini tespit ettiler
  • Kediotu kökü: Kediotu kökü, uykusuzluk, anksiyete, sıcak basması ve kas gerginliği gibi menopoz semptomlarını hafifletmek için etkili bir araç olduğuna inanılmaktadır.
  • Kalsiyum eksikliğini önleyin. Menopoz sırasında, kadın hormonu östrojen üretimi azalır, bu da kalsiyumun sızmasına ve kemik mineral yoğunluğunun kaybına yol açar. Kemikler, normal yüke dayanamayan kuru dallar gibi kırılgan hale gelir. Bu tehdidi azaltmak için daha fazla peynir, bu element açısından zengin süt ürünleri, deniz balığı, susam yemeniz gerekir.
  • Soğan Kürü: Kalsiyum, bakır ve potasyum bakımından zengindir. Kemik yapısının ve kemik yenilenmesinin korunmasına yardımcı olur.

Erken Menopoza Ne İyi Gelmez?

  • Alkol azaltılmalıdır. Alkollü içeceklerin sıcak basmaları kışkırtıcı etkileri vardır.
  • Tuz miktarı azaltılmalıdır. Menopoz sırasında hipertansiyon gelişebildiği bir hastalıktır. Bu nedenle, diyette tuzu sınırlamaya çalışmalı. Ayrıca, bu mineral ödemi artırır.
  • Acılı, yağlı kızartılmış yemeklerden de uzak durulmalıdır.

Erken Menopoz İlaçları

Erken menopoz belirtilerin hafife indirmek için ve kalp, kemik hastalıkların önlemek için hormon replasman tedavisi yapılır. 

Hormon tedavisi, birçok kadının yaşam kalitesini iyileştirir, semptomlarını azaltır. Cerrahi olarak rahimi alınan kadınlarda sadece östrojenler kullanılır. Oral, transdermal (yama, losyon, sprey veya jel) veya vajinal formlar kullanılabilir. 

Tedavi düşük bir dozla başlamalıdır; gerekirse dozu her 2 ila 4 haftada bir artırılır. Dozları sadece doktor ayarlayabilir.

Rahim korunmuş kadınlara östrojene ek olarak progesteron verilmelidir. Çünkü tek başına verilen östrojen endometrial kanser riskini arttırır. 

Östrojenli progesteron sürekli (yani günlük) veya sırayla (4 haftada bir art arda 12 ila 14 gün) alınır. Dozları sadece doktor ayarlayabilir

Sadece vajinal semptomlar söz konusu olduğunda, düşük doz östrojen içeren vajinal halkalar veya kremler tedavi için tercih edilir. 

Düşük dozlarda estradiol içeren vajinal tabletler ve halkalar, östrojenin sistemik dolaşıma minimal olarak girmesini sağlar. 

Vajinal formdaki östrojenler düşük dozlarda kullanıldığında, progestojene gerek yoktur. 

Progesteronlar, östrojen kontrendike olduğunda, sıcak basmaları gidermek için kullanılır, ancak östrojen kadar etkili değildir ve vajinal kuruluğu hafifletmez.

Erken Menopoz için Hangi Doktora Gidilir? 

Erken menopozu Jinekoloji doktoru bakar ve gerekli önlemleri almaya yardımcı olur. 

Bazen nedenini araştırırken Endokrinoloji doktoru da tanı ve tedavisinde bulunur.  

Kadınlarda sıcak basmaları, menstrüasyon düzensizlikleri fark ettikleri zaman hemen doktora başvurmalılar

Makaleyi faydalı buldun mu?
1
0
Makeleyi Paylaşın

Erken menopoz ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Erken Menopoza Giren Kadın Ne Yapmalı?

Erken menopoza giren kadın jinekoloji doktoruna gidip, düzenli takiplere alınması lazım. Çünkü menopozlu kadının vücudunda bir sürü degisiklikler gelişir ve hastalıklar gelişebilir, onu önlemek icin hormon replasman tedavi almaları lazım. 

Dr. Sezim Talaibekova

Erken Menopoz Nasıl Önlenir?

Bu sureci önleyemeyiz ve  yönetemeyiz. Ancak bazı çalışmalar yaşam tarzını değiştirerek önleyebileceğimiz söylüyorlar. Menopoz kadınlara yaklaştıkça östrojen seviyeleri düşer, bu nedenle menüye fitoöstrojenler açısından zengin gıdaları tüketmek çok önemlidir. Çavdar ve yulaf taneleri, soya fasulyesi,  fındık ve çoğu bitkiler mükemmel bir fitoöstrojen kaynağıdır.

Menopoz genellikle düzensiz yumurtlamanın sonucudur. Obezite düzensiz yumurtlamaya ve diğer sağlık sorunlarına neden olabilir. Yaşınız ne olursa olsun vücudumuzu formda tutmak, sağlıklı olmanın anahtarıdır. Erken menopozu önlemek için her gün basit egzersizler yapılmalı. Alkol ve sigaranı bırakmak gerekir.

Dr. Sezim Talaibekova

Erken Menopoza Girmemek İçin Ne Yapılmalı?

Erken menopoza girmemek için fiziksel aktivite, sağlıklı beslenmek gerekir. Alkol ve sigaradan uzak durulmalıdır, bağımlılıklar vücudun daha erken yaşlanmasına neden olurlar. 

Dr. Sezim Talaibekova

Erken Menopoza Neden Girilir?

Erken menopoza girmenin bir sürü nedeni vardır. Bunlar;

  • Otoimmun hastalıklar,
  • Geçiren cerrahi müdahaleler
  • Kanser tedavisi, 
  • Alkol, sigara
  • Kalıtsal nedenlerdir.
Dr. Sezim Talaibekova

Erken Menopozda Hamile Kalınabilir Mi?

Eğer kadın perimenopozal dönemde ise hamile kalma ihtimali az olsa  da vardır. Başka çare olarak da tüp bebek yapılabilir. Erken menopozda hamilelik dışarıdan alınan  östrojen  ve progesteron ile desteklenebilir. Bu yöntem vakaların% 50'sinde hamile kalmasını sağlar.

Dr. Sezim Talaibekova