Epifora (gözde aşırı sulanma), gözyaşı drenaj sistemindeki bozukluklar veya aşırı üretim sonucu oluşan yaygın bir göz problemidir. Yaşam kalitesini düşüren bu durum, tedavi edilmediğinde enfeksiyonlara ve görme sorunlarına yol açabilir.
Epiforanın Temel Nedenleri
Gözyaşı kanallarının tıkanıklığı (%75 vakadan sorumlu) veya gözyaşı üretiminin artması epiforanın başlıca sebepleridir. Tıkanıklıklar genellikle yaşa bağlı daralma, travma veya kronik enfeksiyonlardan kaynaklanır. Gözyaşı artışı ise konjonktivit, blefarit gibi iltihaplı durumlarda veya kuru göz sendromu kompansasyonunda görülür.
Belirtiler ve Eşlik Eden Bulgular
- Sürekli göz yaşarması (özellikle rüzgarlı/soğuk havalarda)
- Göz kızarıklığı ve irritasyon hissi
- Kirpiklerde yapışkan akıntı birikimi
- Görmede bulanıklık
- Göz çevresi derisinde kızarıklık/egzama
Teşhis Yöntemleri
- Fizik Muayene: Göz kapağı pozisyonu, punktum açıklığı kontrolü
- Floresein Kaybolma Testi: Boya ile drenaj fonksiyonunun değerlendirilmesi
- Probing: Lokal anestezi altında kanal açıklığının sondajla test edilmesi
- Dakriosintigrafi: Radyoaktif izleyici ile gözyaşı yolculuğunun görüntülenmesi
- MR Dakriyografi: Tıkanıklık bölgesinin 3 boyutlu haritalandırılması
Tedavi Seçenekleri
-
Medikal Tedavi:
• Antibiyotikli damlalar (enfeksiyon varlığında)
• Steroid damlalar (inflamasyon kontrolü için)
• Göz masajı (konjenital tıkanıklıklarda) -
Cerrahi Yöntemler:
Dakriyosistorinostomi (DSR): %90 başarı oranıyla altın standarttır. Burun ile gözyaşı kesesi arasında yeni kanal oluşturulur.
Punktaplasti: Punktum darlıklarında genişletme işlemi
Tüp Yerleştirme: Silikon stentlerle tıkanıklığın açılması
Risk Faktörleri ve Korunma
-
Risk Grupları:
• 60+ yaş bireyler
• Geçirilmiş göz cerrahisi öyküsü
• Sinüzit/alerjik rinit hastaları
• Sistemik hastalıklar (sarkoidoz, Wegener granülomatozu) -
Önleyici Tedbirler:
• Göz hijyenine dikkat (özellikle makyaj temizliği)
• UV korumalı güneş gözlüğü kullanımı
• Kronik alerjilerin kontrol altına alınması
Hangi Durumlarda Acil Müdahale Gerekir?
- Ani başlangıçlı ağrılı sulanma
- Göz çevresinde şişlik/kızarıklık
- Ateş eşlik eden enfeksiyon bulguları
- Travma sonrası gelişen görme kaybı
İyileşme Süreci ve Takip
Cerrahi sonrası ilk 2 hafta şişlik ve kanama normal kabul edilir. Hastaların:
- %85’i 4 haftada tam iyileşme gösterir
- Nazal sprey kullanımı 1 ay önerilir
- Kontroller 1. hafta, 1. ay ve 6. ayda yapılır
Tedavi edilmeyen vakalarda tekrarlayan konjonktivit, dakriyosistit (gözyaşı kesesi enfeksiyonu) ve selülit riski artar. Erken tanı ile başarı oranı %95’e çıkmaktadır.
