Dil şişmesi, dil dokusundaki anormal genişleme olarak tanımlanır ve acil müdahale gerektiren durumlara yol açabilir. Bu rahatsızlık, basit alerjik reaksiyonlardan hayati tehlike oluşturan anafilaksiye kadar çeşitli sebeplerle ortaya çıkabilir. Dilin şişmesi solunum yolunu tıkayabileceğinden, belirtilerin erken tanınması ve doğru müdahale kritik önem taşır.
Dil Şişmesinin Yaygın Nedenleri
- Alerjik Reaksiyonlar: Besin alerjileri (fındık, kabuklu deniz ürünleri), ilaç alerjileri (penisilin, NSAİİ’ler) veya böcek sokmaları
- Enfeksiyonlar: Pamukçuk (oral kandidiyaz), herpes simplex virüsü veya bakteriyel enfeksiyonlar
- Travmalar: Sıcak yiyeceklerle yanık, dil ısırma veya diş protezlerinin neden olduğu tahriş
- Otoimmün Hastalıklar: Sjögren sendromu veya oral liken planus
- Hormonal Dengesizlikler: Hipotiroidi veya anjiyoödemle ilişkili durumlar
Eşlik Eden Belirtiler
- Ağız içinde karıncalanma veya uyuşma
- Konuşma ve yutma güçlüğü
- Nefes almada zorlanma (stridor sesi)
- Dil yüzeyinde kızarıklık veya beyaz lekeler
- Boğazda sıkışma hissi
Teşhis Sürecinde Kullanılan Yöntemler
- Fizik Muayene: Dil ve boğazın görsel incelemesi, lenf düğümlerinin kontrolü
- Alerji Testleri: Deri prick testi veya spesifik IgE kan testleri
- Görüntüleme: Şiddetli vakalarda boyun BT’si
- Kan Tahlilleri: CRP, tiroid fonksiyon testleri, tam kan sayımı
- Biyopsi: Kronik şişlikte kanser şüphesine yönelik doku örneği alımı
Tedavi Yaklaşımları
Acil Müdahale Gerektiren Durumlar:
- Anafilaksi durumunda adrenalin oto-enjektörü
- Solunum sıkıntısında entübasyon veya trakeotomi
Medikal Tedaviler:
- Alerjik Reaksiyonlar: Antihistaminikler (difenhidramin), kortikosteroidler
- Enfeksiyonlar: Antifungal ilaçlar (nistatin) veya antibiyotikler
- Otoimmün Kaynaklı: İmmünosupresif tedaviler
Cerrahi Müdahale:
- Tümör veya kist varlığında eksizyon
- Aşırı büyümüş dil dokusunun küçültülmesi (glossektomi)
Evde Uygulanabilecek Yöntemler
- Tuzlu su gargarası (1 çay kaşığı tuz + 1 bardak ılık su)
- Buz emmek veya soğuk kompres
- Baharatlı ve asitli gıdalardan kaçınmak
- Aloe vera jeli uygulaması
Önlemler ve Korunma Stratejileri
- Bilinen alerjenlerden uzak durma
- Diş protezlerinin düzenli temizliği
- Ağız hijyenine özen gösterme (günlük dil temizliği)
- Reçetesiz ilaç kullanımında dikkatli olma
Doktora Ne Zaman Başvurulmalı?
- Nefes almada güçlük
- Dudaklarda veya yüzde şişme
- Ani başlayan şiddetli ağrı
- 48 saatten uzun süren şişlik
Başta kulak-burun-boğaz uzmanları olmak üzere, acil servis veya alerji klinikleri doğru başvuru noktalarıdır. Dil şişmesi ihmal edilmemesi gereken semptomlardan biridir ve altta yatan nedenin mutlaka araştırılması gerekir.
