Dil kökü iltihabı (lingual tonsillit), dilin arka bölümündeki lenf dokularının enfeksiyon veya tahriş sonucu şişmesiyle ortaya çıkan ağrılı bir durumdur. Genellikle viral veya bakteriyel kaynaklı olmakla birlikte sigara, alerji veya reflü gibi faktörler de tetikleyebilir. İşte bu rahatsızlığın nedenleri, belirtileri ve etkili çözüm yolları:
Dil Kökü İltihabının Nedenleri
- Enfeksiyonlar: Virüsler (soğuk algınlığı, grip) ve bakteriler (Streptokok) başlıca sebepler.
- Tahriş Edici Maddeler: Sigara, alkol, aşırı baharatlı yiyecekler veya kimyasal buharlar.
- Fiziksel Faktörler: Yanlış diş fırçalama, protez vuruğu veya travmalar.
- Diğer Tetikleyiciler: Reflü, kronik öksürük veya bağışıklık sisteminin zayıflaması.
Belirtileri Nasıl Tanırsınız?
- Ağrı ve Yanma: Özellikle yutkunurken şiddetlenen keskin ağrı.
- Şişlik ve Kızarıklık: Dil kökünde kırmızı, ödemli görünüm.
- Yutma Güçlüğü: Katı gıdaları tüketirken zorlanma.
- Diğer Semptomlar: Ateş, boyun lenf bezlerinde şişlik ve ağız kokusu.
Teşhis Süreci
Kulak-Burun-Boğaz (KBB) uzmanı önce fizik muayene yapar. Dil kökündeki şişlik ve kızarıklığı değerlendirir. Gerekirse:
- Boğaz Kültürü: Bakteri türünü belirlemek için.
- Endoskopi: Dil kökünü detaylı incelemek için fleksibl laringoskop kullanımı.
- Kan Testleri: Enfeksiyon belirteçlerini (CRP, lökosit) kontrol etmek amacıyla.
Tedavi Yöntemleri
-
İlaç Tedavisi:
- Bakteriyel enfeksiyonlarda antibiyotik (örn. Amoksisilin).
- Ağrı ve şişlik için NSAİİ’ler (İbuprofen).
- Viral vakalarda semptomatik tedavi (ağız gargaraları).
-
Evde Uygulanabilecek Yöntemler:
- Tuzlu Su Gargarası: 1 bardak ılık su + 1 çay kaşığı tuzla günde 3 kez.
- Bal-Zencefil Karışımı: 1 tatlı kaşığı bal + rende zencefil, günde 2 kez tüketin.
- Soğuk Kompres: Boyuna uygulanan soğuk bez şişliği azaltır.
-
Cerrahi Müdahale:
Tekrarlayan vakalarda lingual tonsillektomi (iltihaplı dokunun alınması) gerekebilir.
Risk Faktörleri ve Korunma
- Risk Grupları: Sigara kullananlar, diyabet hastaları ve bağışıklığı baskılanmış bireyler.
- Korunma Önerileri:
- Sigara ve alkolden kaçının.
- Asitli içecekler ve baharatlı gıdaları sınırlandırın.
- Yılda bir kez diş hekimi kontrolü yaptırın.
Ne Zaman Acil Doktora Başvurulmalı?
- Nefes almada zorluk veya hırıltı.
- 48 saati geçen yüksek ateş.
- Tükürükte kan görülmesi.
- Boyunda ani şişlik ve sertlik.
Beslenme Tavsiyeleri
- Tüketin: Ilık çorbalar, yoğurt, muz ve püre gıdalar.
- Kaçının: Sert krakerler, asitli meyveler (portakal) ve sıcak çay/kahve.
Dil kökü iltihabı genellikle 7-10 günde iyileşir. Ancak semptomlar 2 haftayı geçerse mutlaka KBB uzmanına başvurun. Erken müdahale, kronikleşme riskini önemli ölçüde azaltır.
