Çocuk beyin ve sinir cerrahisi, yenidoğan döneminden ergenliğe kadar olan süreçte merkezi ve periferik sinir sistemini ilgilendiren hastalıkların cerrahi tedavisini üstlenen uzmanlık alanıdır. Çocukların nörolojik yapıları yetişkinlerden farklılık gösterdiğinden, bu alanda özelleşmiş hekimler tarafından yapılan müdahaleler hayati önem taşır.
Hangi Hastalıklar Tedavi Edilir?
Pediatrik nöroşirürji kapsamında hidrosefali, spina bifida, kraniyosinostoz (kafatası erken kapanması), beyin ve omurilik tümörleri, epilepsi cerrahisi, doğumsal spinal anomaliler, kafa travmaları, beyin kanamaları ile Chiari malformasyonu gibi kompleks durumlar ele alınır. Özellikle hidrosefali vakalarında şant yerleştirilmesi veya endoskopik üçüncü ventrikülostomi (ETV) sık uygulanan prosedürlerdendir.
Tanı Sürecinde Kullanılan Yöntemler
Teşhiste manyetik rezonans görüntüleme (MRG), bilgisayarlı tomografi (BT), ultrasonografi (özellikle fontaneli açık bebeklerde), elektroensefalografi (EEG) ve uyarılmış potansiyel testleri kritik rol oynar. Görüntüleme teknikleri lezyonun lokalizasyonu ve cerrahi planlamada belirleyicidir.
Cerrahi Teknikler ve Yenilikçi Yaklaşımlar
Minimal invaziv yöntemler bu alanda devrim yaratmıştır. Endoskopik cerrahi, nöronavigasyon sistemleri, intraoperatif nöromonitorizasyon ve mikrocerrahi teknikleri sayesinde komplikasyon riski azaltılırken iyileşme süreleri kısalmaktadır. Örneğin, beyin tümörü cerrahisinde difüzyon tensör görüntüleme (DTI) ile motor yolların haritalanması fonksiyon koruyucu müdahaleleri mümkün kılar.
Multidisipliner Tedavi Yaklaşımı
Süreç nöroloji, onkoloji, radyoloji, fizik tedavi ve psikoloji ekipleriyle koordineli yürütülür. Tümör vakalarında ameliyat sonrası kemoterapi/radyoterapi planlaması, spina bifida hastalarında mesane-bağırsak rehabilitasyonu ve ortopedik destek bu iş birliğinin temel örneklerindendir.
Ameliyat Sonrası Bakım ve İzlem
Yoğun bakım sürecinde vital bulguların takibi, nörolojik muayene ve komplikasyon yönetimi önceliklidir. Uzun dönemde bilişsel gelişim, nöbet kontrolü ve motor fonksiyonların değerlendirilmesi için düzenli kontroller şarttır. Rehabilitasyon programları özellikle spinal kord yaralanmalarında yaşam kalitesini artırır.
Ebeveynler İçin Kritik Uyarılar
Bebeğin kafasında anormal büyüme, fontanel kabarıklığı, fışkırır tarzda kusma, denge kaybı, ani görme bozukluğu veya nöbet geçirme durumlarında acil başvuru gereklidir. Spina bifida için gebelikte folik asit takviyesi gibi koruyucu önlemler de unutulmamalıdır.
Türkiye’deki Güncel Gelişmeler
Ülkemizde pediatrik nöroşirürji alanında yüksek başarı oranlarına sahip merkezler bulunmaktadır. Özellikle tethered cord sendromu, intrakranial kistler ve dirençli epilepsi cerrahisinde uluslararası standartlarda başarılı sonuçlar elde edilmektedir.
