Ceviz alerjisi, bağışıklık sisteminin ceviz proteinlerine aşırı tepki vermesiyle ortaya çıkan ciddi bir besin alerjisidir. Hem çocuklarda hem yetişkinlerde görülebilen bu alerji, hafif semptomlardan hayatı tehdit eden anafilaksiye kadar ilerleyebilir. İşte ceviz alerjisine dair tüm detaylar:
Ceviz Alerjisi Nedir?
Ceviz alerjisi, vücudun cevizde bulunan "Jug r 1" ve "Jug r 3" gibi proteinleri tehdit olarak algılaması sonucu gelişir. Bu alerji tipik olarak polen alerjisi olanlarda (özellikle huş ağacı poleni) daha sık görülür. Çocuklukta başlayıp ömür boyu sürebilir.
Belirtileri Nelerdir?
- Hafif Reaksiyonlar: Kaşıntılı ağız, dudak şişmesi, kurdeşen, karın ağrısı.
- Solunum Sıkıntıları: Hırıltılı nefes, boğazda sıkışma hissi, öksürük.
- Ciddi Reaksiyonlar (Anafilaksi): Tansiyon düşüklüğü, bilinç kaybı, nabız zayıflığı.
- Diğer: Burun akıntısı, gözlerde kızarıklık, kusma.
Teşhis Yöntemleri
- Deri Prick Testi: Kol üzerine ceviz proteini damlatılıp cilt çizilir; kızarıklık ölçülür.
- Kan Testi (IgE): Kanda ceviz proteinlerine karşı antikor seviyesi kontrol edilir.
- Oral Provokasyon Testi: Hastane ortamında doktor gözetiminde az miktarda ceviz verilir.
- Eliminasyon Diyeti: Şüpheli besinler 2-4 hafta diyetten çıkarılır, semptomlar izlenir.
Tedavi Seçenekleri
- Acil Müdahale: Anafilaksi durumunda adrenalin oto-enjektörü (Epipen) kullanılır.
- İlaçlar: Antihistaminikler hafif belirtileri baskılar, kortizon şiddetli reaksiyonları kontrol eder.
- Oral İmmünoterapi: Uzman merkezlerde düşük dozla başlayan ve dozu kademeli artırılan tedavi (deneysel aşamada).
- Kesin Çözüm: Halen tek kalıcı tedavi ceviz ve ürünlerinden tam kaçınmaktır.
Risk Faktörleri
- Çapraz Reaksiyon: Antep fıstığı, kaju gibi diğer ağaç yemişlerine alerji.
- Polen Alerjisi: Özellikle huş ağacı poleni olanlarda risk 4 kat artar.
- Aile Öyküsü: Ailede alerji varlığı.
- Egzama/Astım: Bu hastalıklara sahip kişilerde görülme sıklığı daha yüksektir.
Önleme ve Yönetim Stratejileri
- Etiket Okuma: Paketli gıdalarda "içerebilir" uyarıları dikkatle incelenmeli.
- Çapraz Bulaşma: Mutfakta ceviz için ayrı kesme tahtası/kullanılmalı.
- Dışarıda Yemek: Restoranlarda yemeklerin içeriği mutlaka sorgulanmalı.
- Acil Eylem Planı: Adrenalin oto-enjektörü her zaman yanında taşınmalı.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
- Dudak/boğaz şişmesi veya nefes darlığı gelişirse.
- Ceviz tüketimi sonrası kusma/ishal 24 saatten uzun sürerse.
- Deri testi veya kan tahlili için alerji uzmanına (immünolog) başvurulmalı.
Gebelik ve Emzirmede Dikkat Edilmesi Gerekenler
Alerji öyküsü yoksa gebelikte ceviz tüketimi bebekte alerji riskini artırmaz. Ancak anne ceviz alerjisine sahipse:
- Emzirme döneminde ceviz ürünlerinden kaçınılmalı.
- Bebeğe ek gıdaya geçişte alerji testi yapılmalı.
