Çene altında beze (lenf nodu şişmesi), genellikle enfeksiyonlara bağlı gelişen ve çoğunlukla zararsız olan bir durumdur. Boyun bölgesindeki lenf nodları, bağışıklık sisteminin önemli parçalarıdır ve vücudu patojenlere karşı korur. Bu bezelerin şişmesi, altta yatan çeşitli sağlık sorunlarının habercisi olabilir.
Yaygın Nedenler
Çene altı beze şişmesinin en sık karşılaşılan sebepleri şunlardır:
- Enfeksiyonlar: Bademcik iltihabı, diş apsesi, grip veya soğuk algınlığı gibi üst solunum yolu enfeksiyonları.
- Otoimmün Hastalıklar: Lupus veya romatoid artrit gibi bağışıklık sisteminin kendi dokularına saldırdığı durumlar.
- Diş ve Ağız Problemleri: Çürük dişler, diş eti iltihabı veya çene kemiği enfeksiyonları.
- Tümöral Oluşumlar: Lenfoma gibi maligniteler (nadir) veya iyi huylu kistler.
Eşlik Eden Belirtiler
Beze şişmesine genellikle şu semptomlar eşlik eder:
- Ağrılı veya ağrısız şişlik,
- Yutkunma güçlüğü,
- Ateş ve halsizlik,
- Boğaz kızarıklığı veya diş eti hassasiyeti.
Teşhis Süreci
Doktorunuz öncelikle fizik muayene yaparak bezenin boyutunu, kıvamını ve hareketliliğini değerlendirir. Ardından:
- Kan Testleri: Enfeksiyon belirteçleri (CRP, sedimantasyon) veya lösemi/lenfoma taraması.
- Görüntüleme: Ultrason veya BT ile bezenin yapısı incelenir.
- Biyopsi: Şüpheli durumlarda doku örneği alınarak patolojik inceleme yapılır.
Tedavi Yaklaşımları
Tedavi altta yatan nedene göre planlanır:
- Enfeksiyonlarda: Antibiyotik veya antiviral ilaçlar.
- Apselerde: Cerrahi drenaj ve diş tedavisi.
- Otoimmün Hastalıklarda: İmmünsupresif tedaviler.
- Kanser Durumunda: Kemoterapi/radyoterapi.
Doğal Destek Yöntemleri
- Ilık tuzlu su gargarası (günde 3 kez),
- Zencefil-bal karışımı ile anti-inflamatuar etki,
- Bol sıvı tüketimi ve istirahat.
Acil Doktora Başvurma Zamanları
Aşağıdaki durumlarda vakit kaybetmeden uzmana görünün:
- Beze 2 haftadan uzun süredir geçmiyorsa,
- Ani kilo kaybı veya gece terlemeleri varsa,
- Sert, hareketsiz ve hızla büyüyen kitleler mevcutsa.
Korunma Önerileri
- Ağız hijyenine dikkat etmek (düzenli diş fırçalama),
- Bağışıklığı güçlendiren beslenme (C vitamini, çinko),
- Sigara ve alkolden uzak durmak.
Çene altı bezelerin %80’i 2-3 haftada kendiliğinden geriler. Ancak uzun süreli veya ağrılı şişliklerde kulak-burun-boğaz veya enfeksiyon hastalıkları uzmanına başvurmak önem taşır.
