Lenf bezi şişmesi (lenfadenopati), vücudun enfeksiyonlara veya diğer hastalıklara verdiği yaygın bir tepkidir. Boyun, koltuk altı ve kasık bölgelerinde ele gelen şişliklerle kendini gösterir. Bu durum genellikle basit enfeksiyonlardan kaynaklansa da, nadiren ciddi hastalıkların işareti olabilir.

Lenf Bezi Şişmesinin Yaygın Nedenleri

• Enfeksiyonlar: Bakteriyel (streptokok, tüberküloz) ve viral (EBV, CMV) enfeksiyonlar en sık sebeplerdir.
• Otoimmün Hastalıklar: Romatoid artrit, lupus gibi hastalıklar lenf bezlerini aktive eder.
• Kanserler: Lenfoma, lösemi veya meme/akciğer kanseri metastazları.
• İlaç Reaksiyonları: Epilepsi ve gut tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar.
• Diğer Nedenler: Diş absesi, HIV, kedi tırmığı hastalığı.

Belirtiler ve Eşlik Eden Bulgular

• Ağrılı veya ağrısız şişlikler (boyunda %60, koltuk altında %20)
• Şişlik çapı 1 cm’den büyükse ve 2 haftadan uzun sürüyorsa
• Gece terlemesi ve açıklanamayan kilo kaybı
• 38.5°C’yi aşan dirençli ateş
• Ciltte kızarıklık veya şişliğin üzerinde ısı artışı

Teşhis Yöntemleri

1. Fizik Muayene: Şişliğin boyutu, kıvamı ve hareketliliği değerlendirilir.
2. Kan Testleri: Tam kan sayımı, CRP, EBV/CMV serolojisi.
3. Görüntüleme: Ultrason ve BT ile lenf bezinin yapısı incelenir.
4. Biyopsi: 3 cm’den büyük veya şüpheli bezlerden patolojik inceleme için örnek alınır.

Tedavi Yaklaşımları

• Enfeksiyon Kaynaklıysa: Antibiyotik (amoksisilin-klavulanat) veya antiviral ilaçlar.
• Otoimmün Hastalıklarda: Kortikosteroidler ve immünsupresif tedaviler.
• Kanser Durumunda: Kemoterapi, radyoterapi veya hedefe yönelik tedaviler.
• Semptomatik Tedavi: Ağrı için NSAİİ’ler (ibuprofen), ılık kompres.

Acil Doktora Başvurmayı Gerektiren Durumlar

• Ani nefes darlığı veya yutma güçlüğü
• Şişliğin hızla büyümesi (48 saatte iki katına çıkması)
• Sert, yapışık ve lastik kıvamında lenf bezleri
• Karaciğer/dalak büyümesi ile birlikte olması

Korunma ve Evde Bakım Önerileri

• Elleri düzenli yıkamak enfeksiyon riskini %40 azaltır.
• Diş hijyenine dikkat etmek (günde 2 kez fırçalama).
• Bal ve zencefil çayı boğaz enfeksiyonlarında rahatlama sağlar.
• Şiş bölgeye günde 3 kez 10 dakika ılık kompres uygulamak.

Çocuklarda Özel Durumlar
Çocuklarda boyundaki şiş lenf bezleri genellikle üst solunum yolu enfeksiyonlarına eşlik eder. 1 cm’ye kadar bezler normal kabul edilir. Ancak 2 haftadan uzun süren, ateşle beraber olan veya köprücük kemiği üzerindeki şişliklerde mutlaka çocuk hematoloji uzmanına başvurulmalıdır.

Lenf Bezi Şişmesi ile Karışan Durumlar

• Tükürük bezi taşları veya enfeksiyonları
• Branchial kist veya tiroglossal kist
• Lipom veya yağ bezesi
• Heamjiyom gibi damarsal yapılar