CA 15-3, genellikle meme kanseri izleminde kullanılan bir tümör belirtecidir. Ancak bu proteinin yüksekliği, erkeklerde farklı sağlık sorunlarının habercisi olabilir. CA 15-3 değerlerinin erkeklerde neden yükselebildiğini ve bu durumda izlenmesi gereken yolları detaylıca ele alalım.
CA 15-3 Nedir?
CA 15-3, epitel hücrelerinden salınan bir glikoproteindir. Özellikle meme kanseri hastalarında tanı ve tedavi takibinde kullanılır. Ancak tek başına tanı koydurucu değildir. Değerlerin yüksek çıkması, kanser dışı pek çok durumla da ilişkili olabilir.
Erkeklerde CA 15-3 Yüksekliğinin Olası Nedenleri
- Meme Kanseri: Erkeklerde nadir görülse de meme dokusundan kaynaklanan tümörler CA 15-3 seviyelerini artırabilir.
- Diğer Kanser Türleri: Akciğer, pankreas, karaciğer veya prostat kanseri gibi epitel kaynaklı tümörler bu belirteci yükseltebilir.
- Karaciğer Hastalıkları: Siroz, hepatit veya yağlı karaciğer gibi kronik karaciğer rahatsızlıkları enflamasyon nedeniyle CA 15-3’ü artırabilir.
- Enflamatuar Durumlar: Romatoid artrit, lupus gibi otoimmün hastalıklar veya kronik enfeksiyonlar.
- İyi Huylu Meme Hastalıkları: Jinekomasti (erkeklerde meme büyümesi) veya meme enfeksiyonları.
Teşhis Sürecinde İzlenen Adımlar
CA 15-3 yüksekliği tespit edildiğinde öncelikle altta yatan neden araştırılır. Fizik muayene, detaylı öykü ve görüntüleme yöntemleri (ultrason, BT, MRI) kullanılır. Meme kanseri şüphesinde mamografi veya biyopsi yapılabilir. Karaciğer fonksiyon testleri ve enflamatuar belirteçler (CRP, sedimantasyon) değerlendirilir.
Tedavi ve Yönetim
Tedavi, yüksekliğe neden olan duruma göre planlanır:
- Kanser Varlığında: Cerrahi, kemoterapi veya radyoterapi gibi onkolojik tedaviler uygulanır.
- Enflamasyon Kaynaklıysa: Steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar (NSAİİ) veya immünsupresif tedaviler.
- Karaciğer Hastalıklarında: Diyet düzenlemesi, antiviral ilaçlar veya yaşam tarzı değişiklikleri önerilir.
Ne Zaman Endişelenmeli?
- CA 15-3 değeri normalin 2 katından fazla ise.
- Göğüste kitle, açıklanamayan kilo kaybı veya gece terlemeleri eşlik ediyorsa.
- Karaciğer fonksiyon testlerinde anormallik varsa.
Korunma ve Öneriler
Düzenli sağlık kontrolleri, özellikle ailede kanser öyküsü varsa önem taşır. Alkol tüketimini sınırlamak, sağlıklı beslenme ve sigaradan uzak durmak genel riski azaltır. Erkeklerde meme dokusunda şişlik fark edilirse zaman kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.
