Böbrek nakli, kronik böbrek yetmezliği olan hastalar için yaşam kalitesini artıran ve diyaliz bağımlılığından kurtaran önemli bir tedavi yöntemidir. Bu süreçte doğru başvuru adımlarını takip etmek, zaman kaybetmeden nakil şansını artırmak açısından kritik rol oynar. İşte böbrek nakli başvurusuyla ilgili tüm detaylar:
Böbrek Nakli İçin Hangi Kurumlara Başvurulur?
Böbrek nakli başvuruları, Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş Organ Nakli Merkezleri aracılığıyla yapılır. Türkiye’de üniversite hastaneleri, eğitim ve araştırma hastaneleri ile bazı özel hastaneler bu merkezlere ev sahipliği yapar. Başvuru öncesinde donör (verici) ve alıcının uygunluk kriterlerini karşılaması gerekir.
Başvuru Adımları Nasıl İlerler?
- Nefroloji veya Üroloji Konsültasyonu: Kronik böbrek yetmezliği tanısı almış hastalar öncelikle nefroloji uzmanına başvurmalıdır. Nakil için uygunluk değerlendirmesi yapılır.
- Doku ve Kan Uyum Testleri: Alıcı ve donör arasında kan grubu, doku tipi (HLA) ve çapraz doku uyum testleri gerçekleştirilir.
- Psikososyal Değerlendirme: Nakil ekibi tarafından hasta ve donörün psikolojik durumu ile sosyal destek sistemi analiz edilir.
- Sağlık Bakanlığı Onayı: Tüm belgeler tamamlandıktan sonra başvuru, Sağlık Bakanlığı Organ Nakli Bilgi Sistemi’ne (ONBS) kaydedilir.
Gerekli Belgeler Nelerdir?
- Kimlik fotokopisi (alıcı ve donör için),
- Kan grubu ve doku uyum raporları,
- Nefroloji uzmanı tarafından düzenlenen sağlık kurulu raporu,
- Donörün rıza beyanı ve adli sicil kaydı.
Böbrek Nakli Bekleme Listesi Nasıl Çalışır?
Kadavradan nakil için kayıt yaptıran hastalar, Ulusal Organ ve Doku Nakli Bekleme Listesi’ne alınır. Bu liste; kan grubu, doku uyumu, yaş ve aciliyet durumuna göre önceliklendirilir. Canlı vericili nakillerde ise süreç daha hızlı işler.
Başvuru Sonrası Süreç Ne Kadar Sürer?
Canlı vericili nakillerde uyumlu donör varsa süreç 3-6 ay içinde tamamlanabilir. Kadavradan nakilde bekleme süresi ortalama 2-4 yıl arasında değişir. Acil vakalarda (örneğin pediatrik hastalar) bu süre kısalabilir.
Maliyet ve Sigorta Kapsamı
Böbrek nakli, SGK kapsamında karşılanan bir prosedürdür. Devlet hastanelerinde ücret talep edilmezken, özel merkezlerde ek ücretler gerekebilir. Nakil öncesi ve sonrası ilaç masrafları için SGK geri ödeme desteği sağlar.
Nakil Merkezi Seçerken Nelere Dikkat Edilmeli?
- Merkezin Sağlık Bakanlığı onayı olması,
- Nakil ekibinde deneyimli nefrolog ve cerrahların bulunması,
- Enfeksiyon kontrol protokollerinin sıkı uygulanması,
- Nakil sonrası takip hizmetlerinin kapsamlı olması.
Bölgesel Organ Nakli Koordinasyon Merkezleri
Türkiye’de 7 bölgede bulunan bu merkezler, organ dağıtımında adil bir sistem sağlar. Başvuru yapılabilecek bazı önemli merkezler şunlardır:
- İstanbul: Türkiye Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi,
- Ankara: Ankara Şehir Hastanesi Organ Nakli Merkezi,
- İzmir: Ege Üniversitesi Organ Nakli Merkezi.
Online Başvuru İmkanı Var mı?
Sağlık Bakanlığı’nın e-Nabız sistemi üzerinden organ nakli bekleme listesi kaydı sorgulanabilir. Ancak kesin başvuru için hastanelerle yüz yüze görüşme şarttır.
