Böbrek transplantasyonu, son dönem böbrek yetmezliği olan hastalara sağlıklı bir böbreğin nakledilmesi işlemidir. Bu yöntem, diyalize kıyasla yaşam kalitesini ve süresini belirgin şekilde artıran en etkili tedavi seçeneğidir. Nakil için canlı vericiden veya kadavradan alınan böbrekler kullanılabilir.
Böbrek Nakli Kimler İçin Uygundur?
Kronik böbrek yetmezliği tanısı alan, diyaliz tedavisi gören veya yakın zamanda diyalize başlayacak hastalar nakil için değerlendirilir. Adaylarda enfeksiyon, kontrolsüz kanser veya ciddi kalp hastalığı gibi engelleyici faktörlerin bulunmaması gerekir. Yaş sınırı genellikle 65-70’tir, ancak hastanın genel sağlık durumu uygunsa bu sınır esnetilebilir.
Canlı ve Kadavra Donör Arasındaki Farklar
Canlı donörden yapılan nakillerde, verici genellikle hasta ile kan grubu ve doku uyumu gösteren bir aile üyesidir. Kadavra donör ise beyin ölümü gerçekleşmiş kişilerden alınan böbreklerdir. Canlı nakillerde başarı oranı daha yüksekken, kadavra nakillerinde bekleme süresi uzayabilir.
Ameliyat Süreci ve Teknik Detaylar
Nakil işlemi genellikle 3-4 saat sürer ve karın alt bölgesine yerleştirilen yeni böbrek, hastanın kendi böbreklerinin yanına konumlandırılır. Ameliyat sonrası 5-7 gün hastanede kalınır. Yeni böbreğin çalışmaya başlaması birkaç gün ile birkaç hafta arasında değişebilir.
Reddetme Riski ve İlaç Tedavisi
Vücudun yeni böbreği reddetmemesi için ömür boyu immünsüpresif ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar bağışıklık sistemini baskılayarak enfeksiyon riskini artırabilir. Reddetme belirtileri arasında ateş, idrar miktarında azalma ve böbrek fonksiyon testlerinde bozulma yer alır.
Nakil Sonrası Yaşam ve Takip
Hastalar düzenli kontrollerle izlenir. İlk yıl aylık, sonrasında 3-6 ayda bir kan testleri ve ultrasonografi yapılır. Tuz kısıtlaması, dengeli beslenme ve enfeksiyondan korunma yaşam tarzında öne çıkan değişikliklerdir. Başarılı nakillerde hastalar 15-20 yıl veya daha uzun süre sağlıklı bir yaşam sürdürebilir.
Sık Sorulan Sorular
- Kimler donör olabilir? 18-65 yaş arası, böbrek fonksiyonları normal ve kronik hastalığı olmayan kişiler.
- Ameliyatın başarı oranı nedir? Canlı donörde %90-95, kadavrada %85-90.
- Nakil sonrası spor yapılabilir mi? Evet, ancak kontakt sporlardan kaçınılmalı.
- Hamile kalınabilir mi? İlaçlar ayarlanarak doktor kontrolünde gebelik planlanabilir.
