Bishop Skoru, doğum sürecinin başlangıcını tahmin etmek ve doğum indüksiyonunun başarı şansını ölçmek için kullanılan kritik bir obstetrik değerlendirme yöntemidir. 1964’te Dr. Edward Bishop tarafından geliştirilen bu sistem, serviksin (rahim ağzı) doğuma hazır olma durumunu beş temel parametre üzerinden puanlar. Özellikle miad geçmesi veya tıbbi nedenlerle suni sancı planlanan gebelerde, doğum ekibine yol gösterici veriler sağlar.
Bishop Skoru Bileşenleri ve Puanlama
Değerlendirmede kullanılan parametreler şunlardır:
- Servikal Açıklık (Dilatasyon): Rahim ağzının genişliği (0-10 cm).
- 0 cm: 0 puan
- 1-2 cm: 1 puan
- 3-4 cm: 2 puan
- ≥5 cm: 3 puan
- Silinme (Efüzyon): Servikal incelme oranı (%0-100).
- %0-30: 0 puan
- %40-50: 1 puan
- %60-70: 2 puan
- ≥%80: 3 puan
- Fetal Pozisyon: Bebeğin pelvis içindeki yerleşim yüksekliği.
- -3: 0 puan
- -2: 1 puan
- -1/0: 2 puan
- +1/+2: 3 puan
- Servikal Kıvam: Rahim ağzının yumuşaklık derecesi.
- Sert: 0 puan
- Orta: 1 puan
- Yumuşak: 2 puan
- Servikal Pozisyon: Rahim ağzının pelvise göre konumu.
- Arkaya dönük: 0 puan
- Orta: 1 puan
- Öne dönük: 2 puan
Skorun Klinik Yorumu
Toplam puan 13 üzerinden değerlendirilir:
- ≤4 Puan: Serviks olgunlaşmamış. İndüksiyon başarısızlık riski yüksek (%20-30). Prostaglandin gibi servikal olgunlaştırıcı ajanlar önerilir.
- 5-7 Puan: Orta düzey olgunlaşma. İndüksiyon başarı şansı %50-60. Oksitosin infüzyonu denenebilir.
- ≥8 Puan: Serviks doğuma hazır. İndüksiyonla vajinal doğum olasılığı %80-95. Membran rüptürü veya oksitosin ile spontan doğum taklit edilebilir.
Kullanım Alanları ve Önemi
- Planlı İndüksiyon: Diyabet, preeklampsi gibi tıbbi gerekliliklerde zamanlama kararı.
- Miad Geçmesi: 41. haftadan sonra doğumun tetiklenmesi gerekliliğinin analizi.
- Başarı Tahmini: Sezaryen riskini öngörerek hastaya özgü doğum planı oluşturma.
- Zaman Tasarrufu: Düşük skorlu hastalarda gereksiz müdahalelerin önlenmesi.
Sınırlamalar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Subjektiflik: Puanlama klinisyenin deneyimine bağlı değişebilir.
- Değişkenlik: Skor 24 saat içinde hızla değişebilir.
- Multiparite Etkisi: Önceki doğumu olanlarda servikal olgunlaşma daha hızlıdır.
- Fetal Faktörler: Bebeğin kilosu veya pozisyonu skoru etkilemez, yalnızca maternal faktörleri değerlendirir.
Güncel Modifikasyonlar
- Modifiye Bishop Skoru: Fetal pozisyon parametresi çıkarılarak 10 puan üzerinden değerlendirme.
- Sonn Skoru: Transvajinal ultrasonla serviks uzunluğu ölçümünün eklenmesi.
Hasta Deneyimi ve Hazırlık
Muayene vajinal tuşe ile yapılır, 5-10 dakika sürer. Hastaların rahatlaması için pelvis gevşetici nefes teknikleri önerilir. Skor düşük çıkan gebelerde doğum öncesi servikal masaj veya balon kateter uygulamalarıyla olgunlaşma desteklenebilir.
Bishop Skoru, modern obstetride kişiselleştirilmiş doğum yönetimi için vazgeçilmez bir araçtır. Doğum ekibinin objektif verilerle hareket etmesini sağlayarak hem anne hem de bebek sağlığını optimize eder.
