Bebeklerde ateş, vücut sıcaklığının 38°C’nin üzerine çıkmasıdır ve bağışıklık sisteminin enfeksiyonlara karşı verdiği doğal bir yanıttır. Özellikle 0-12 aylık dönemde ebeveynleri endişelendiren bu durum, bazen basit nedenlerle ortaya çıkarken bazen de ciddi hastalıkların habercisi olabilir.
Ateşin Yaygın Nedenleri
Bebeklerde ateşin en sık sebebi (%90) viral veya bakteriyel enfeksiyonlardır. Soğuk algınlığı, grip, kulak enfeksiyonları ve idrar yolu enfeksiyonları başlıca tetikleyicilerdir. Aşı sonrası dönemde hafif ateş görülebilirken, diş çıkarma genellikle 38°C’yi geçmeyen hafif yükselmeler yapar. Nadiren menenjit, zatürre veya romatizmal hastalıklar da ateşe yol açabilir.
Tehlikeli Belirtiler Ne Zaman Ortaya Çıkar?
Ateşle birlikte görüldüğünde acil müdahale gerektiren belirtiler şunlardır:
- 3 ay altı bebeklerde 38°C ve üzeri ateş
- Bıngıldakta şişkinlik veya gerginlik
- Boyun tutulması ve ışığa hassasiyet
- Ciltte mor döküntüler (basınçla solmayan)
- Nefes almada zorluk (göğüste çekilme)
- Sürekli kusma ve şiddetli ishal
Ateş Ölçümünde Doğru Yöntemler
- 0-3 ay: Sadece rektal (makattan) dijital termometre
- 3-12 ay: Koltuk altı (rektala göre 0.5°C düşük çıkar)
- Alından ölçüm: Hareketli bebeklerde pratik ancak ±0.3°C hata paylı
- Kulaktan ölçüm: 6 aydan küçüklerde güvenilir değil
Evde Ateş Yönetimi: Adım Adım
- Giysi ayarlayın: Pamuklu ince kıyafetler giydirin, üşüyorsa tek kat battaniye örtün.
- Sıvı takviyesi: Anne sütü/formül sık aralıklarla verin, su içirebiliyorsanız 30 ml/saat.
- Ilık uygulama: 29-32°C suyla koltuk altı/kasık bölgesine 10 dakika kompres.
- İlaç kullanımı:
- Parasetamol: 3 aydan büyüklerde 4-6 saatte bir (kg başına 10-15 mg)
- İbuprofen: 6 aydan büyüklerde 8 saatte bir (kg başına 5-10 mg)
Doktora Başvurma Kriterleri
- 0-3 ay: 38°C+ ateşte ACİL servis
- 3-6 ay: 39°C+ ateş 24 saatten uzun sürerse
- 6-12 ay: 40°C+ ateş + halsizlik/huzursuzluk
- Ateş düşürücüye rağmen 48 saat düşmeyen ateş
Ateşli Havalede İlk Müdahale
Havale geçiren bebekte:
- Yan çevirip dilini ısırmasını önleyin
- Ağzında yiyecek varsa temizleyin
- ASLA soğuk suya sokmayın/kollarını bastırmayın
- Nöbet süresini kronometreyle kaydedin
Önleyici Tedbirler
- El hijyenine dikkat (bebek ve bakım veren)
- Kalabalık ortamlarda koruyucu örtü kullanımı
- Aşı takibinin düzenli yapılması
- Oda sıcaklığını 20-22°C arasında tutma
Sık Sorulan Sorular
"Diş çıkarma ateşi kaç derece olur?"
Genellikle 37.5-38°C arası, nadiren 38.3°C’yi geçer. Yüksek ateş dişle ilişkili değildir.
"Banyo yaptırmalı mıyım?"
39°C üzerindeyse ılık duş (35-36°C) 5-10 dakika uygulanabilir. Üşütmemek için hemen kurulanmalı.
"Ateş düşürücü vermeme rağmen düşmüyor?"
Parasetamol ve ibuprofeni doktor onayıyla 3 saat ara ile dönüşümlü kullanabilirsiniz.
