Alerjik sinüzit, alerjenlere bağlı burun ve sinüs mukozasının kronik inflamasyonudur. Polen, ev tozu akarları veya küf gibi tetikleyicilerle temas sonucu ortaya çıkar. Bu durum, sinüs boşluklarının tıkanmasına ve enfeksiyon riskinin artmasına yol açar.
Alerjik Sinüzitin Nedenleri
Alerjik sinüzitin temel nedeni, bağışıklık sisteminin polen, hayvan tüyü veya mantar sporları gibi maddelere aşırı tepki vermesidir. Bu tepki sonucu histamin salınımı artar, burun ve sinüs dokularında ödem oluşur. Risk faktörleri arasında saman nezlesi öyküsü, astım varlığı ve ailesel alerji yatkınlığı bulunur. Nemli iklimlerde yaşayanlarda küf mantarı kaynaklı vakalar daha sık görülür.
Belirtileri Nasıl Anlaşılır?
- Burun tıkanıklığı ve nefes almada güçlük
- Yeşilimsi veya sarı burun akıntısı
- Yanaklarda, alında veya göz çevresinde basınç hissi
- Koku ve tat alma bozuklukları
- Geçmeyen öksürük ve geniz akıntısı
- Yüzde ağrı (özellikle öne eğilirken artan)
Teşhis Sürecinde Kullanılan Yöntemler
Tanı için öncelikle detaylı hasta öyküsü ve fizik muayene yapılır. Endoskopik burun incelemesi ile mukozal ödem ve akıntı değerlendirilir. Alerji testleri (deri prick testi veya spesifik IgE ölçümü) tetikleyicileri belirler. Gerekli durumlarda sinüs BT görüntülemesi ile anatomik anormallikler veya polip varlığı tespit edilir.
Tedavi Yaklaşımları
-
Medikal Tedaviler:
- Nazal kortikosteroid spreyler (Flutikazon)
- Antihistaminikler (Loratadin, Desloratadin)
- Dekonjestanlar (kısa süreli kullanım için)
- Lökotrien reseptör antagonistleri (Montelukast)
-
İmmünoterapi:
- Şiddetli vakalarda 3-5 yıl süren aşı tedavisi
-
Cerrahi Müdahale:
- Anatomik darlık veya polip varlığında endoskopik sinüs cerrahisi
Doğal Destek Yöntemleri
- Tuzlu Su İrrigasyonu: Günde 2 kez nazal lavaj ile alerjen temizliği
- Buhar Soluma: Okaliptüs yağı eklenmiş buhar inhalasyonu
- Zencefil Çayı: Anti-inflamatuar etki için günde 1-2 fincan
- C Vitamini: Histamin salınımını azaltan kivi, portakal tüketimi
Korunma Stratejileri
- Ev ortamında HEPA filtreli hava temizleyiciler kullanın
- Yatak çarşaflarını haftada 1 kez 60°C’de yıkayın
- Polen mevsiminde penceleri kapalı tutun
- Halı yerine yıkanabilir kilim tercih edin
Komplikasyonlar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Tedavi edilmeyen alerjik sinüzit, kronik sinüzite veya astım alevlenmelerine yol açabilir. 10 günden uzun süren şikayetlerde, ateş eşlik etmesi durumunda veya görme bozukluğu gelişiminde acilen kulak-burun-boğaz uzmanına başvurulmalıdır. Çocuklarda işitme kaybı ve konuşma gecikmesi riski nedeniyle erken müdahale kritiktir.
