Hamilelik döneminde alerjiler, hormonal değişimler ve bağışıklık sisteminin farklı çalışması nedeniyle artış gösterebilir veya mevcut alerjilerde değişiklikler yaşanabilir. Bu süreçte hem anne adayının konforu hem de bebeğin sağlığı için alerji yönetimi büyük önem taşır.

Hamilelikte Sık Görülen Alerji Türleri
Gebelikte en yaygın alerjik reaksiyonlar arasında alerjik rinit (saman nezlesi), atopik dermatit (egzama), besin alerjileri ve arı/böcek sokmalarına bağlı reaksiyonlar yer alır. Polen, ev tozu akarları, küf mantarları ve hayvan tüyleri gebelikte alerji semptomlarını tetikleyebilen başlıca alerjenlerdir. Hormonal değişimler özellikle burun mukozasını etkileyerek "gebelik riniti" adı verilen özel bir tabloya yol açabilir.

Belirtiler ve Tanı Yöntemleri

• Solunumsal Belirtiler: Burun tıkanıklığı, hapşırık nöbetleri, geniz akıntısı ve sinüs basıncı
• Cilt Reaksiyonları: Kaşıntılı kızarıklıklar, kurdeşen (ürtiker), egzama alevlenmeleri
• Göz Bulguları: Kızarıklık, sulanma ve kaşıntı (alerjik konjonktivit)
  Tanıda öncelikle detaylı hasta öyküsü alınır. Cilt prick testleri ve spesifik IgE testleri gibi invaziv olmayan yöntemler tercih edilir. Gebelikte radyasyondan kaçınmak için genellikle deri testleri yerine kan testleri kullanılır.

Gebelikte Güvenli Tedavi Yaklaşımları

1. İlaç Tedavisi:

   • Antihistaminikler: Loratadin ve setirizin gibi ikinci nesil ilaçlar ilk tercihtir (FDA kategori B).
   • Nazal Kortikosteroidler: Budesonid içeren burun spreyleri gebelikte en güvenli seçenektir.
   • Acil Durumlar: Anafilaksi riski taşıyan gebeler epinefrin oto-enjektör (EpiPen) taşımalıdır.

2. İlaç Dışı Yönetim:

   • Alerjen Kontrolü: Yatak çarşaflarının haftada 2 kez 60°C’de yıkanması, HEPA filtreli hava temizleyiciler
   • Burun Hijyeni: Tuzlu su solüsyonları ile nazal irrigasyon
   • Cilt Bakımı: Hipoaalerjenik nemlendiriciler ve seramid içeren bariyer kremleri

Riskli İlaçlar ve Kaçınılması Gerekenler

• Oral dekonjestanlar (psödoefedrin) özellikle ilk trimesterde fetal risk nedeniyle önerilmez
• Birinci nesil sedatif antihistaminikler (difenhidramin) ancak doktor kontrolünde kullanılmalı
• Sistemik kortikosteroidler sadece ciddi reaksiyonlarda ve kısa süreli tercih edilmeli

Beslenme ve Korunma Stratejileri
Probiyotik açısından zengin besinler (yoğurt, kefir) ve omega-3 kaynakları (ceviz, somon) alerjik yanıtı azaltabilir. Güneşe çıkmadan 30 dakika önce uygulanan mineral bazlı fiziksel güneş kremleri, fotokontakt dermatit riskini düşürür. Polen mevsiminde açık havada gözlük ve şapka kullanımı maruziyeti sınırlar.

Doğum Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Emzirme döneminde antihistaminiklerin süte geçme oranları farklılık gösterir. Loratadin ve setirizin emzirmede güvenli kabul edilirken, anne sütüyle beslenen bebeklerde sedasyon yapabilecek difenhidraminden kaçınılmalıdır. Bebekte alerji gelişimini önlemek için ilk 6 ay mutlaka anne sütü verilmeli ve ek gıdaya geçişte alerjen besinler teker teker denenmelidir.

Acil Müdahale Gerektiren Durumlar
Nefes darlığı, dilde şişme, bilinç bulanıklığı veya tansiyon düşüklüğü gibi anafilaksi belirtilerinde acilen 112 aranmalıdır. Gebelerde anafilaksi tedavisinde epinefrin dozu değişmez ve fetal risk, tedavi edilmeyen anafilaksinin riskinden daha düşüktür.