Acil servis, yaşamı tehdit eden ani sağlık sorunlarında 7/24 kesintisiz hizmet veren hastane birimidir. Kalp krizi, inme, şiddetli travma gibi durumlarda zaman kaybetmeden başvurulması gereken bu servisler, multidisipliner ekiplerle kritik müdahaleleri yürütür.

Acil Servise Başvurmanız Gereken 10 Kritik Durum

1. Göğüs Ağrısı: 15 dakikadan uzun süren, sol kola/çeneye yayılan baskı hissi (kalp krizi belirtisi)
2. Nefes Darlığı: Ani başlayan, dinlenmekle geçmeyen solunum güçlüğü
3. Bilinç Kaybı: Bayılma, şuur bulanıklığı veya nöbet geçirme
4. Şiddetli Kanama: Basınçla durdurulamayan arter kanamaları
5. Travmalar: Yüksekten düşme, trafik kazası, kafa darbe almaları
6. Felç Belirtileri: Yüzde kayma, kol-bacakta güçsüzlük, konuşma bozukluğu
7. Yanıklar: Elektrik/kimyasal kaynaklı veya vücut yüzeyinin %10’undan büyük yanıklar
8. Zehirlenmeler: İlaç, kimyasal veya gaz maruziyeti
9. Şiddetli Ağrı: Apandisit, böbrek taşı gibi tanımlanmamış karın/göğüs ağrıları
10. Yüksek Ateş: 39°C üstü ateşle birlikte ense sertliği veya döküntü

Acil Servis İşleyiş Süreci

1. Triyaj (Ön Değerlendirme): Hemşireler tarafından aciliyet derecesine göre kırmızı (acil), sarı (orta), yeşil (az acil) kodlaması yapılır.
2. Kayıt ve Sigorta İşlemleri: Kimlik ve sigorta bilgileri alınır (acil durumlarda sonraya bırakılabilir).
3. Doktor Muayenesi: Acil tıp uzmanı semptomlara göre fizik muayene ve tetkik ister.
4. Tetkikler: EKG, kan tahlili, ultrason veya tomografi hızla uygulanır.
5. Müdahale/Tedavi: Tanı konulunca ilk tedavi başlatılır (ilaç, dikiş, alçı vb.).
6. Yönlendirme: Hastalar gerekirse ilgili kliniklere sevk edilir veya taburcu edilir.

Acil Serviste Hasta Hakları

• Öncelikli Muayene: Acil vakalarda sıra beklemeden müdahale hakkı
• Bilgilendirme: Tanı ve tedavi süreci hakkında açıklama alma hakkı
• Mahremiyet: Muayene ve tedavide gizlilik
• Kayıt Erişimi: Tıbbi kayıtlara ulaşma hakkı
• İtiraz Hakkı: Uygunsuz bulduğunuz işlem için başhekimliğe başvuru

Sık Yapılan Hatalar ve Doğruları

• ✘ Hata: "Sabaha kadar beklerim" diyerek inme belirtilerini görmezden gelmek
  • ✔ Doğru: Felç semptomlarında her dakika önemlidir, acile hemen gidilir
• ✘ Hata: Yanık bölgesine diş macunu/tentürdiyot sürmek
  • ✔ Doğru: Yanık bölgesini 15 dakika soğuk suda tutup steril örtüyle acile başvurmak
• ✘ Hata: Zehirlenmede kusturmaya çalışmak
  • ✔ Doğru: 112’yi arayıp zehrin türünü belirterek talimat almak

Acilde Bekleme Sürelerini Etkileyen Faktörler

• Vaka Yoğunluğu: Pandemi, kaza dalgası gibi durumlar
• Triyaj Önceliği: Hayati tehlikesi yüksek hastalar öne alınır
• Tetkik Sonuçları: Laboratuvar/radyoloji raporlarının hazırlanma süresi
• Yatak Doluluk Oranı: Yoğun bakım yataklarının boş olması

Taburculuk Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Reçete edilen ilaçların düzenli kullanımı
• Kontrol randevularına uyum
• Doktorun uyarılarına harfiyen uyma (istirahat süresi, pansuman vb.)
• Şikayetler artarsa tekrar başvurma