5 Alfa Redüktaz

5 alfa redüktaz, erkek bireylerde bulunan testosteronu, dihidrotestosterona çeviren bir çeşit enzimdir.

5 Alfa Redüktaz Nedir?

5 alfa redüktaz, erkek bireylerde bulunan testosteronu, dihidrotestosterona çeviren bir çeşit enzimdir. 5 alfa redüktaz, erkek bireylerin doğum öncesi ve ergenlikte cinsel gelişimini etkileyen bir faktördür.

5 alfa redüktaz enziminde yaşanabilecek rahatsızlıklar sonucunda, erkek bireyler cinsel gelişimini tamamlayamaz. Ergenlik ya da genç yetişkinlik döneminde bireyler, erkek cinsiyet rolünü ya da dişi cinsiyet rolünü almaktadırlar.

5 alfa redüktaz enzim için 2 izoenzim bulunmaktadır. İzoenzimler şu şekilde listelenebilir:

  • Tip 1 – 5 alfa redüktaz
  • Tip 2 – 5 alfa redüktaz

5 Alfa Redüktaz Normal Değerleri Kaç Olmalı?

5 alfa redüktaz değerleri, dihidrotestosteron konsantrasyonu üzerinden ölçülmektedir. DHT konsantrasyonu ise pg/ml; ng/100 ml; nmol/l, birimleri üzerinden ölçülmektedir. Ergenlik çağından sonraki erkek bireylerde DHT değeri minimum 250 pg/ml, maksimum 990 pg/ml seviyesinde olmalıdır.

Değerlerin normalden daha yüksek ya da düşük olması halinde, vücutta çeşitli rahatsızlıklar ortaya çıkmaktadır. 5 alfa redüktaz enzimi, aktif olarak erkek bireylerin cinsel gelişiminde rol almakta, eksikliğinde cinsel gelişim bozuklukları ortaya çıkmaktadır.

5 Alfa Redüktaz Nasıl Ölçülür?

5 Alfa Redüktaz Eksikliği tanısı, gerçekleştirilen testler sonucunda konulmaktadır. Hastanelerinin “Endokrinoloji” bölümünde yapılan kan testi ile vücuttaki 5 alfa redüktaz enzim değerleri ölçülebilmektedir. Değerler, olması gereken düzeyin altında ise hastaya bilgi verilerek tedaviye başlanmaktadır. Tedavi için hastadan onay alınması şarttır.

5 alfa redüktaz eksikliği, erkek bireylerin cinsel gelişimi sırasında ciddi sorunlara neden olmaktadır. Erkek bireylerde, her hücre içinde X ve Y kromozomları bulunmaktadır. Aynı zamanda kromozomların yer aldığı erkek eşeysel bezlerine (testis) sahiplerdir. 5 alfa redüktaz eksikliği sonucunda, vücutta dihidrotestesteron (DHT) hormonu eksikliği ortaya çıkmaktadır.

5 alfa redüktaz eksikliği bulunan çoğu erkek birey, dişi görünüme sahip cinsel organ ile dünyaya gelir. Diğer durumlarda ise cinsel organ farklı bir görünüm almaktadır (Belirsiz genital yapı denmektedir). Bu sonuç etkisinde genel olarak karşılaşılan durum, küçük penis yapısı (mikropenis) ya da penis altında bulunan üretra açıklığı (hipospadias) olmaktadır.

Bebeklik ve Çocukluk Döneminde 5 Alfa Redüktaz Enziminin Önemi

5 alfa redüktaz enzim değerleri, bebeklik döneminde önem kazanmaya başlamaktadır. Erkek çocukların cinsel gelişim süreci, 5 alfa redüktaz enzim değerleri doğrultusunda gözlemlenmektedir. Ergenlik döneminde erkeklik hormonlarının normal dışı yükselmesi sonucu, ses kalınlaşması, kasıkta kılların gelişmesi, kas kütle artışı gibi ikincil cinsiyet özelliklerinin meydana gelmesine neden olmaktadır.

Bu dönemlerde oluşan 5 alfa redüktaz eksikliği, erkek çocuklarda yüz ve vücutta kıl gelişimini engellemektedir. Bu durumdan etkilenen bireylerin birçoğu, üremeye yardımcı olunmadan biyolojik çocuk sahibi olamamaktadır.

5 Alfa Redüktaz Eksikliği Nedenleri Nelerdir?

Erkek birey vücudunda bulunan SRD5A2 geninde oluşan mutasyonlar sonucunda, 5 alfa redüktaz eksikliği ortaya çıkmaktadır. SRD5A2 geni görevi, 5 alfa redüktaz 2 ismi verilen enzimin üretimini sağlamaktır. Enzimin asıl görevi, testosteron hormonunu DHT’ye dönüştüren reaksiyonu sağlamaktır. DHT, erkek bireylerin doğum öncesi cinsel özelliklerinin ve dış cinsel organının gelişimi için gereklidir.

SRDA2’de oluşan çeşitli mutasyonlar, 5 alfa redüktaz enziminin, testosteron hormonunu kimyasal reaksiyona girerek DHT’ye dönüştürmesine engel olmaktadır. 5 alfa redüktaz eksikliği görülen bebeklerde, rahatsızlığın temel nedeni oluşan mutasyonlardır.

5 Alfa Redüktaz Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

5 Alfa Redüktaz eksikliği, doğumdan önce vücut içinde oluşan mutasyonlar sonucunda oluşmaktadır. Doğum sonrasında ise rahatsızlık bulunan kişilerde belirtiler ortaya çıkmaktadır.

5 alfa redüktaz eksikliği belirtileri şu şekilde listelenebilir:

  • Doğum sonrasında cinsel organ bozukluğu,
  • Olağan dışı penis küçüklüğü (mikropenis),
  • Penisin altında üretra açığı (hipospadias),
  • Ergenlik döneminde yüz ve vücutta kıl oluşmaması,
  • İkincil cinsiyet özellikleri ortaya çıkmaktadır.

5 Alfa Redüktaz Eksikliği Tedavisi

5 alfa redüktaz eksikliği tedavisi, tam teşhis ve laboratuvar parametrelerine göre yapılmaktadır. Tedavi, ürolog ya da endokrinolog tarafından gerçekleştirilmektedir.

5 alfa redüktaz eksikliği tedavi yöntemleri şu şekildedir:

  • 5 alfa redüktaz inhibitörü ilaçları kullanılabilir.
  • Erkek hormon seviyesi düzenleyici tedavi yöntemleri tercih edilebilir.
  • Erişkin erkek bireyinde hipofiz ve hipotalamik hormonlarını baskılamak amacıyla ilaç kullanımı olabilmektedir.

Uygulanacak tedavinin başarı oranı, vücut ve bağışıklık sistemi ile ilişkilidir. İlaç kullanımı sırasında oluşabilecek alerjik reaksiyonlara karşın, tedaviye başlanmadan önce alerji testi uygulanabilmektedir. Doktor kontrolü dahilinde yapılacak test ve tetkikler sonucunda tedavi seçenekleri belirlenir ve işleme başlanır.

Bu aşamada doktor tarafından önerilen kullanma talimatları yerine getirilerek ilaç kullanımı sürdürülmelidir.

5 Alfa Redüktaz Eksikliği Tedavi Edilmediğinde Ne Olur?

5 alfa redüktaz eksikliği dişi bireylerde herhangi bir sorun teşkil etmezken, erkek bireylerde ciddi cinsel gelişim sorunlara yol açabilmektedir. İlaç ve cerrahi tedavi kullanılmaması halinde, erkeklerde meydana gelecek cinsel ikilem rahatsızlığı ortaya gelebilmektedir.

Enzim eksikliğinden oluşabilecek rahatsızlığın daha büyük sonuçları ile karşılaşmamak adına, tedavi işlemi gerçekleştirilmelidir.

5 alfa redüktaz eksikliği tedavi edilmediğinde, şu sonuçlar ile karşılaşılabilmektedir:

  • Oluşan cinsel gelişim sorunlarının daha ciddi seviyelere ulaşması,
  • Ergenlik döneminde başlayan, cinsel seçilim sorunları,
  • Doğumdan önce erkek bebeklerde oluşan cinsel organ bozukluğu durumları.
Makaleyi faydalı buldun mu?
3
1
Makeleyi Paylaşın

5 Alfa Redüktaz ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

5 alfa redüktaz inhibitörü saç üzerinde etkisi var mıdır?

5 alfa redüktaz enzimi, testosteron hormonunu dihidrotestosteron’a (DHT) dönüştürmektedir. DHT, saç kökleri üzerinde hızlı bir şekilde küçülmeye yol açmaktadır. DHT’nin aynı zamanda saçta azalma ve saç köklerini zayıflatma gibi etkileri de bulunmaktadır.

Dr. Hande Erölmez