Yaz nezlesi, polenlerin yoğun olduğu mevsimlerde ortaya çıkan alerjik bir rinit türüdür. Tıbbi adı "mevsimsel alerjik rinit" olan bu durum, bağışıklık sisteminin polenlere aşırı tepki vermesiyle gelişir. Soğuk algınlığı ile karıştırılabilen yaz nezlesi, ateş veya vücut kırgınlığı olmamasıyla ayırt edilir.
Yaz Nezlesinin Temel Belirtileri
- Burun Tıkanıklığı ve Akıntısı: Berrak sıvı şeklinde burun akıntısı ve gece nefes almayı zorlaştıran tıkanıklık.
- Göz Şikayetleri: Kaşıntı, kızarıklık ve sulanma (alerjik konjonktivit).
- Atak Halinde Hapşırma: Ardışık 5-10 kez tekrarlayan hapşırık nöbetleri.
- Boğaz ve Damak Kaşıntısı: Özellikle ağız tavanında belirgin kaşıntı hissi.
- Koku ve Tat Alma Bozukluğu: Şiddetli vakalarda geçici koku kaybı.
Teşhis Yöntemleri
- Deri Prick Testi: Kol ön yüzüne polen ekstreleri damlatılarak alerjen tespiti.
- Spesifik IgE Kan Testi: Kanda polen antikorlarının ölçülmesi.
- Endoskopik Muayene: Burun içi mukozanın soluk renkli ve şiş görünümünün değerlendirilmesi.
Tedavi Seçenekleri
- Antihistaminikler: Feksofenadin veya setirizin içeren ilaçlar kaşıntı ve akıntıyı azaltır.
- Nazal Kortikosteroidler: Mometazon gibi burun spreyleri mukozal ödemi geriletir.
- Lökotrien Reseptör Antagonistleri: Montelukast özellikle astım eşlik eden vakalarda kullanılır.
- Alerjen İmmünoterapisi: 3-5 yıl süren dil altı damla veya aşı tedavisi.
Doğal Destek Yöntemleri
- Burun Yıkama: Günlük izotonik su ile nazal irrigasyon.
- Probiyotikler: Lactobacillus rhamnosus GG içeren takviyeler.
- Quercetin Zengini Besinler: Elma kabuğu, kırmızı soğan ve kapari.
Korunma Stratejileri
- Polen Takvimi: Nisan-Haziran arası çimen, Temmuz-Ağustos arası tahıl polenlerine dikkat.
- Ev İçi Önlemler: Polen filtreli klima, HEPA filtreli hava temizleyiciler.
- Dışarı Çıkış Saatleri: Sabah 05:00-10:00 arası açık alanlardan kaçınma.
- Kişisel Korunma: Geniş kenarlı şapka, polen maskesi ve gözlük kullanımı.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
- İlaçlara rağmen şikayetlerin 2 haftadan uzun sürmesi.
- Yeşil renkli burun akıntısı veya yüz ağrısı gelişmesi (sinüzit şüphesi).
- Nefes darlığı ve hırıltılı solunum eşlik etmesi.
Risk Grupları
Alerjik astımı olanlar, immün yetmezlik hastaları ve kronik sinüzit öyküsü bulunan kişilerde komplikasyon riski artar. Bu gruptakilerin polen mevsimi öncesi koruyucu tedavi almaları önerilir.
