WBC (beyaz kan hücresi) yüksekliği, tıpta lökositoz olarak adlandırılan ve vücudun enfeksiyonlarla savaştığını gösteren bir durumdur. Normal WBC değeri yetişkinlerde 4.500-11.000 hücre/µL arasındayken, bu seviyenin üzerindeki değerler altta yatan çeşitli sağlık sorunlarına işaret edebilir. İşte WBC yüksekliğinin nedenleri, belirtileri ve tedavi yaklaşımları:
WBC Yüksekliğinin Yaygın Nedenleri
Enfeksiyonlar, lökositozun en sık görülen sebebidir. Bakteriyel zatürre, idrar yolu enfeksiyonları veya apandisit gibi durumlarda vücut savunma için beyaz kan hücrelerini artırır. İltihaplı romatizma, bağırsak hastalıkları veya vaskülit gibi kronik enflamatuar rahatsızlıklar da WBC üretimini tetikler. Lösemi, lenfoma gibi kemik iliği kaynaklı hastalıklar anormal hücre çoğalmasına yol açar. Kortizon gibi bazı ilaçlar, ağır fiziksel stres veya sigara kullanımı da geçici lökositoz yapabilir.
Belirtiler ve Eşlik Eden Semptomlar
WBC yüksekliği tek başına bir hastalık değil, bir bulgudur. Eşlik eden semptomlar altta yatan nedene göre değişir. Enfeksiyon durumlarında ateş, titreme ve halsizlik ön plandadır. İnflamatuar hastalıklarda eklem ağrıları veya şişlikler görülebilir. Lösemi gibi durumlarda nedensiz kilo kaybı, gece terlemeleri veya cilt altı kanamaları dikkat çeker.
Teşhis Sürecinde Kullanılan Yöntemler
Tam kan sayımı (hemogram) ile WBC seviyesi ve alt grupları (nötrofil, lenfosit) değerlendirilir. Enfeksiyon şüphesinde CRP, sedimantasyon gibi testler eklenir. Romatizmal hastalıklar için ANA, RF gibi otoantikorlar araştırılır. Kemik iliği problemlerinde periferik yayma veya kemik iliği biyopsisi gerekebilir. Görüntüleme teknikleri (ultrason, BT) enfeksiyon odaklarını tespit etmede kullanılır.
Tedavi Yaklaşımları
Tedavi altta yatan nedene yöneliktir. Bakteriyel enfeksiyonlarda antibiyotikler, mantar enfeksiyonlarında antifungal ilaçlar kullanılır. İnflamatuar hastalıklarda kortikosteroidler veya immünsupresif tedaviler uygulanır. Lösemi vakalarında kemoterapi, hedefe yönelik akıllı ilaçlar veya kök hücre nakli gerekebilir. Strese bağlı geçici lökositozda dinlenme ve stres yönetimi önerilir.
Acil Müdahale Gerektiren Durumlar
- WBC değerinin 50.000/µL üzerinde olması
- Nefes darlığı, göğüs ağrısı veya bilinç bulanıklığı
- Ciddi kanama veya morarmalar
- Ani gelişen şiddetli karın ağrısı
Korunma ve Önlem Stratejileri
Enfeksiyonlardan korunmak için el hijyenine dikkat etmek ve aşıları tamamlamak kritiktir. Sigarayı bırakmak, düzenli egzersiz yapmak ve stresi yönetmek bağışıklık sistemini destekler. Kronik hastalığı olanların düzenli kontrolleri aksatmaması önemlidir.
Takip Süreci
Tedavi sonrası WBC değerleri düzenli aralıklarla kontrol edilir. Lösemi hastalarında kemik iliği fonksiyonlarının izlenmesi gerekir. Enfeksiyon veya inflamasyon tedavisinden sonra genellikle 4-6 hafta içinde kan değerleri normale döner.
