Vücutta aniden beliren küçük kırmızı noktalar, pek çok insanı endişelendiren yaygın bir cilt sorunudur. Genellikle zararsız olsalar da bazen altta yatan tıbbi durumların habercisi olabilirler. İşte bu lekelerin nedenleri, türleri ve yönetimine dair kapsamlı bilgiler:
Kırmızı Noktaların Temel Nedenleri
Bu lekelerin en yaygın sebebi peteşi adı verilen kanamalardır. Damar çatlaması sonucu deri altında biriken mikroskobik kan birikintileridir. Öksürük krizleri, ağır egzersiz veya doğum gibi ani basınç değişimleri peteşiye yol açabilir. Diğer bir yaygın neden kiraz anjiyomlarıdır. İyi huylu damar yumakları olan bu lezyonlar özellikle 30 yaş üstü bireylerde görülür ve genetik yatkınlıkla ilişkilidir.
Diğer Önemli Sebepler
- Alerjik Reaksiyonlar: Gıda, ilaç veya kozmetik ürünlere bağlı kontakt dermatit
- Isı Döküntüsü (Miliaria): Ter kanallarının tıkanması sonucu oluşan küçük kırmızı kabarcıklar
- Enfeksiyonlar: Suçiçeği, kızamık veya menenjit gibi hastalıkların döküntüleri
- Otoimmün Hastalıklar: Lupus veya romatoid artrit gibi bağışıklık sistemi bozuklukları
- Kan Pıhtılaşma Sorunları: Trombosit düşüklüğü (trombositopeni) veya lösemi
Klinik Özellikler ve Tanı Yöntemleri
Lezyonların görünümü altta yatan nedene göre değişir. Peteşiler basmakla solmayan 1-2 mm çaplı noktacıklar şeklindedir. Kiraz anjiyomları ise kırmızı-mor renkli, hafif kabarık yapıdadır. Tanıda:
- Fizik Muayene: Lekelerin dağılımı, boyutu ve basınç testi
- Dermatoskopi: Cilt yüzeyinin büyütülerek incelenmesi
- Kan Testleri: Trombosit sayımı, pıhtılaşma paneli ve enfeksiyon taraması
- Biyopsi: Şüpheli lezyonlardan doku örneği alınması
Tedavi Yaklaşımları
Tedavi altta yatan nedene göre planlanır:
- Peteşi: Nedeni ortadan kaldırma (örneğin öksürük kontrolü)
- Kiraz Anjiyomları: Kozmetik nedenlerle lazer veya elektrokoter ile tedavi
- Alerjik Reaksiyonlar: Antihistaminikler ve kortikosteroidli kremler
- Enfeksiyonlar: Antiviral veya antibiyotik tedavileri
- Otoimmün Hastalıklar: İmmünsüpresif ilaçlar
Acil Durum Sinyalleri
Aşağıdaki belirtiler varsa zaman kaybetmeden doktora başvurun:
- Noktalarla birlikte yüksek ateş veya şiddetli baş ağrısı
- Lekelerin hızla yayılması veya büyümesi
- Diş eti kanaması veya burun kanamalarının eşlik etmesi
- Nefes darlığı veya bilinç bulanıklığı
Korunma ve Öz Bakım Önerileri
- Cildi travmalardan korumak için dar kıyafetlerden kaçının
- Güneş hasarını önlemek için yüksek korumalı güneş kremi kullanın
- Alerji riskini azaltmak için hipoalerjenik kozmetik ürünler tercih edin
- Kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsanız düzenli trombosit kontrolleri yaptırın
Hangi Doktora Gidilmeli?
İlk değerlendirme için dermatoloji (cilt hastalıkları) uzmanına başvurun. Eşlik eden sistemik belirtiler varsa iç hastalıkları veya hematoloji bölümleri gerekli müdahaleyi yapacaktır.
